”Riots also erupted in the central ”Bible Belt” town of Urk” (rellen braken ook uit in het dorp Urk in het hart van de Bijbelgordel), meldde het internationale persbureau AFP in de nacht van zaterdag op zondag in een bericht waarin ook de onrust van zaterdagavond in tal van andere plaatsen werd genoemd. De opstootjes trokken internationaal de aandacht.

Het AFP verwees ook naar de „orgie van geweld” vrijdagavond in Rotterdam. Voetbalhooligans en andere relschoppers grepen het protest tegen de coronamaatregelen –inclusief het vuurwerkverbod voor de jaarwisseling– aan om amok te maken en een ravage aan te richten. De politie werd in het nauw gedreven en moest gericht schieten.

Intussen steeg het dagelijkse aantal Covidbesmettingen donderdag tot recordhoogte: 23.680, terwijl een week eerder het dagcijfer in de achterliggende twintig maanden nog nooit hoger dan 13.000 was geweest.

Het ligt voor de hand dat zonder de hoge vaccinatiegraad –in Nederland is 84,7 procent van de bevolking van 18 jaar en ouder volledig gevaccineerd– de besmettingscijfers al veel eerder uit de hand zouden zijn gelopen. Tegelijk blijkt de inentingscampagne niet voldoende, omdat een deel van de samenleving niet (meer) van plan is zich aan de overheidsmaatregelen te houden. Wat de relschoppers vrijdag en zaterdag vooral niet deden, was voldoende onderlinge afstand aanhouden.

Het tumult was misschien niet letterlijk, maar figuurlijk wel tot binnen de ziekenhuismuren te horen, waar alles op alles wordt gezet om het stijgende aantal coronapatiënten de nodige zorg te kunnen blijven bieden. Komende vrijdag wordt geoefend voor wat niemand wil: code zwart, de situatie waarin ziekenhuizen moeten kiezen voor welke patiënt er nog wel een bed beschikbaar is en voor wie niet.

Als code zwart wordt bereikt, zal zorgpersoneel beschermd moeten gaan worden door de politie of het leger, vreest Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care en lid van het adviesorgaan Outbreak Management Team (OMT).

Vanwege de hoge druk op de zorg pleitte PvdA-Kamerlid Kuiken zondag voor extra maatregelen, „anders blijven we tot ver in het voorjaar aanmodderen.” De huidige maatregelen gelden tot 4 december, maar Kuiken wil dat het kabinet deze week al handelt. „We hebben het dan over sluiting van horeca en niet-essentiële winkels, zoveel mogelijk thuiswerken en andere aanvullende maatregelen.”

Deze week wordt cruciaal, zei voorzitter Bruls van het Veiligheidsberaad zondag in het VPRO-programma Buitenhof. „Ik ben teleurgesteld over hoe we met z’n allen de maatregelen onvoldoende naleven”, verklaarde hij. „Als het aantal besmettingen niet substantieel daalt, dan koersen we af op een lockdown die de hele winter gaat duren.”

Lockdowns zijn er overigens in soorten. Gedwongen binnenblijven, zoals nu in Oostenrijk en eerder al in andere landen, is in Nederland sinds het begin van de pandemie nog niet voorgekomen.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) wil geen mening over nieuwe maatregelen geven voordat het OMT daarover advies heeft uitgebracht, zei een woordvoerder maandagmorgen. Het is nog niet duidelijk wanneer dit advies komt.

Ook intensivist Gommers wilde zich maandagmorgen niet over uitlaten over de noodzaak van spoedig ingrijpen. Van de 6200 lezers van de Gelderlander die maandagmorgen op een peiling van deze krant hadden gereageerd, onderschreef 78 procent de stelling dat „snel strengere maatregelen” nodig zijn.

OMT-voorzitter Van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, sprak zaterdag de verwachting uit dat deze winter de laatste periode met zware maatregelen wordt, met name doordat de coronapil beschikbaar komt als medicatie om ernstige ziekteverschijnselen na een besmetting te voorkomen.