Bij politie in Horst heerste cultuur van ja zeggen en nee doen
De misstanden bij de politie van het basisteam Horst/Peel en Maas in Limburg zijn te wijten aan meerdere oorzaken, zoals gebrekkig leiderschap en onvoldoende begeleiding van bovenaf, waardoor informeel leiderschap ontstond. Verder was er een cultuur van ja zeggen en nee doen, niet openstaan voor kritiek, groepsvorming met uitsluiting van anderen en normoverschrijdend gedrag. Dat blijkt uit een vrijdag gepresenteerd onderzoek van bureau Andersson Elfers Felix (AEF) dat een antwoord moest geven op de vraag hoe het zo mis heeft kunnen gaan bij dit basisteam.
De misstanden bij dit team leidden in 2019 tot een disciplinair onderzoek. In juni 2020 werden vijf agenten ontslagen. Zes andere agenten kregen lichtere straffen. Een belangrijke oorzaak van het misplaatste gedrag lag in een samenvoeging van twee eenheden (Panningen en Horst). Daartegen ontstond verzet waarbij ruimte ontstond voor informeel leiderschap. Wie deze informele leiders tegensprak, werd bedreigd en ging zich onveilig voelen.
Ook speelt mee dat in Limburg weinig doorstroming is van agenten in een team. In Horst/Peel aan de Maas hadden veel agenten een lange staat van dienst in hetzelfde team. Het ging om agenten die al decennia op hetzelfde bureau met dezelfde collega’s werkten. Dat ging ten koste van het vermogen om veranderingen te accepteren en open te staan voor andere geluiden en kritiek. Agenten verenigden zich tegen veranderingen, totdat de politiechef zich genoodzaakt zag tot een disciplinair onderzoek. Daardoor kwam er abrupt een einde aan het informeel leiderschap.
Vrijblijvendheid en almaar niet ingrijpen bij ongewenst en ondermijnend gedrag spelen een rol, maar uitsluiting van anderen door de later gestrafte agenten speelde zich deels ook onder de radar af.
Het rapport kijkt echter verder: wat er is geconstateerd, is niet uniek voor Horst, aldus de onderzoekers. „Het verdient aanbeveling om voor de verschillende aspecten die in dit onderzoek zijn belicht te reflecteren op de situatie elders in de eenheid, of in bredere zin het nationale korps”, aldus de rapporteurs.
Volgens het rapport is voor de politie actieve begeleiding essentieel voor een gezonde ontwikkeling van zowel mensen als de organisatie.