De populariteit van Halloween groeit in Nederland al jaren. Winkels leggen de schappen vol met macabere producten, zoals een snoepschaal met een bewegende heks, een skeletverkleedset en griezelsnoep. Geschminkte kleuters met puntmutsen gaan in veel plaatsen in optocht langs de deuren.

Pretparken veranderen in spookachtige oorden. Walibi in Biddinghuizen organiseert speciale Fright Nights waarbij „dreigende energie en een hels kabaal uit deze donkere wolken je doen verstijven.”

In Zoetermeer staat het hele weekend in het teken van Halloween en kunnen mensen met de auto een spookroute rijden. Verder is er een Halloweenkermis, een McDonalds Scare Drive, een Halloween Game museum en een Game City Halloween Lasergame.

Steeds meer kerken willen een positief tegengeluid laten horen rond Halloween, zoals de gereformeerde gemeente in het Zeeuwse Kapelle. De evangelisatiecommissie organiseert er vrijdagavond een feest van Licht voor alle kinderen uit het dorp.

De kinderen zijn vrijdagavond welkom in de kerk van de gereformeerde gemeente. Daar horen ze over de Heere Jezus als het Licht van de wereld. Daarna krijgt elk kind een lampion en lopen ze een rondje door het dorp. Na afloop is er voor alle deelnemers een broodje knakworst en een boekje met een Bijbelse boodschap.

Kinderen die mee willen doen, kunnen zich daarvoor opgeven. „We hebben zo’n 900 kinderen uitgenodigd. Als er 100 komen, zijn we heel blij”, zegt Corina Schipaanboord van de evangelisatiecommissie.

Juist rond Halloween is het belangrijk om als kerk van je te laten horen, vindt ze. „Bij dit feest zie je heel duidelijk dat er een strijd aan de gang is tussen het licht en de duisternis, tussen God en het kwaad. Met deze actie willen we benadrukken dat het Licht sterker is.”

Happyween

In Barendrecht slaan vrijwilligers uit acht kerken de handen ineen en organiseren een „griezelvrij alternatief” voor Halloween: Happyween. Corma Bezemer, missionair werker bij Jeugd met een Opdracht, liep al een aantal jaren rond met het idee voor een positief alternatief voor Halloween. Toen zij op een gegeven moment een Halloweenoptocht tegenkwam met volwassenen en kinderen die verkleed waren als heksen, duivels en enge wezens was voor haar de maat vol. „Toen dacht ik: Ik vind dit al eng, hoe moeten kinderen dit niet vinden? Het leek mij tijd om als christenen een alternatief aan te bieden.”

In 2019 vond de eerste Happyween plaats, waaraan vrijwilligers van de gereformeerde gemeente, hersteld hervormde gemeente, christelijke gereformeerde kerk, Nederlands gereformeerde kerk, hervormde gemeente, gereformeerde kerk vrijgemaakt en twee evangelische gemeenten meewerkten. Ook een aantal winkeliers vond het een leuk idee en organiseerde spontaan activiteiten. „Het is mooi om te zien hoe verbindend Happyween werkt.”

Happyween duurt de hele week en is vooral een gezellig, vrolijk kinderfeest, zegt Bezemer. Zaterdag was er onder andere een papegaaienshow in winkelcentrum Carnisse Veste en de Middenbaan. Woensdag vond er een kidsmiddag plaats op drie verschillende locaties. Vrijdag lopen de kinderen een lichtjestocht onder begeleiding van een brassband en zaterdag is er een feestelijke slotavond.

Niet alleen kinderen, maar ook veel volwassenen reageren positief op Happyween. „Ook veel niet-christenen staan niet achter Halloween en zijn blij met ons alternatief.”

Angststoornissen

Nare reacties krijgt Bezemer ook weleens. „Op social media reageerde iemand: „Laten we deze mensen met een welgemeend schot uit hun lijden verlossen.” Ik zie dat als een teken van de geestelijke strijd die er woedt. Er zit een duivelse macht achter die verheerlijkt wil worden en mensen kapot wil maken.”

Het vieren van Halloween is niet goed voor kinderen, daarvan is Bezemer overtuigd. „Een orthopedagoog vertelde me dat ze na Halloween meer kinderen met paniekaanvallen en angststoornissen in de praktijk krijgen. Sommige kinderen hebben zelfs traumatherapie nodig om van hun angsten af te komen.”

Ook in Kesteren neemt de belangstelling voor Halloween toe, ziet Karin Snoek, lid van de evangelisatiecommissie van de hervormde gemeente. „In sommige buurten hangen er enge koppen voor het raam. Ik hoorde van een vrouw die een kinderfeest organiseert over dit thema.”

Het bracht de evangelisatiecommissies van de hervormde en de hersteld hervormde gemeente op het idee om vrijdag een lichtfeest te organiseren als tegenhanger van het duistere Halloweenfeest.

Maanden van voorbereidingen gingen eraan vooraf, maar zaterdag moesten de organisatoren het initiatief noodgedwongen annuleren, zegt Snoek. „We richtten ons bij het uitnodigen op onkerkelijke en randkerkelijke kinderen. Zaterdag hadden we nog maar drie aanmeldingen. Daarop hebben we besloten om het niet door te laten gaan.”

In plaats daarvan werd er tijdens de kinderclub van de hervormde gemeente woensdag aandacht geschonken aan het Halloweenfeest en maakten de kinderen een knutselwerkje over dit thema. De werkjes, een waxinelichtje met een Bijbeltekst, gingen naar kinderen van de basisschool die waren uitgenodigd.

De hervormde gemeente in Elburg viert zaterdag „een feest van het Licht. We willen erbij stilstaan dat Jezus het Licht van de wereld is, waardoor wij niet in de duisternis hoeven te wandelen.” Gemeenteleden kunnen pannenkoeken bestellen die worden bezorgd. Voor kinderen vanaf 6 jaar is er een Bijbelquiz.

Uitdeelmateriaal

Evangeliestek merkt dat er in gemeenten meer aan evangelisatie wordt gedaan rondom Halloween. De interkerkelijke organisatie, een samenwerking tussen het Hervormd Jeugdwerk en het Landelijk Contact Jeugdwerk, geeft materialen uit voor kinderevangelisatiewerk, waaronder twee folders over Halloween: een voor onkerkelijke en een voor kerkelijke kinderen.

In beide folders staat een korte uitleg over Halloween, een QR-code naar een lied over Jezus als het Licht van de wereld en een knutselwerkje met waxinelichtjes.

Er zijn dit jaar zo’n 10.000 folders besteld. Kerken gebruiken ze als uitdeelmateriaal bij evangelisatieacties, ouders en scholen om met kinderen over het feest in gesprek te gaan. Ook geven mensen ze weg aan kinderen die aan de deur komen.

De reacties op de flyers zijn positief, zegt Dieneke Blok van Evangeliestek. „Een moeder vertelde dat haar kind bij het zwembad een plas bloed zag liggen en in het water een skelet en een zombie. Ze vond het fijn dat ons materiaal in kindertaal uitleg gaf over Halloween.”

Blok hoopt dat door het lezen van de folder kinderen de Heere Jezus gaan volgen en geen Halloween vieren. „Halloween krijgen wij niet weg, maar wij kunnen wel de boodschap van het Evangelie laten klinken en doordat Christus de dood overwon het leven vieren in plaats van de dood.”