Het kabinet had, voor het Tweede Kamerdebat van 15 september, aangekondigd een onafhankelijke externe commissie „evaluatieonderzoek” te laten doen naar „de crisisaanpak”, inclusief de evacuaties. De Kamer gaf het kabinet huiswerk mee over de inhoud van het onderzoek en wilde binnen vier weken de onderzoeksopdracht voorgelegd krijgen. Hoewel die termijn is verstreken, is dat nog niet gebeurd.

De evacuatie was nodig vanwege de opmars van taliban. In augustus werden ongeveer 2500 Nederlanders en Afghanen geëvacueerd uit Kabul, onder andere tolken die voor Nederland hadden gewerkt. Vele honderden personen bleven echter noodgedwongen achter.

PvdA’er Kati Piri vindt de keuze voor De Grave onbegrijpelijk. Zij noemt het „volstrekt ongepast” dat een oud-minister van Defensie naar voren wordt geschoven om een onderzoek te leiden naar onder andere wat er misging bij dat ministerie. Ook CDA’er Derk Boswijk is kritisch. „Dit lijkt mij niet echt onafhankelijk”, twittert hij. Laura Bromet (GroenLinks) vindt eveneens dat het geen onafhankelijk onderzoek wordt als De Grave de onderzoekscommissie gaat leiden.

„Hier kan WC-eend nog een puntje aan zuigen”, reageert SP’er Jasper van Dijk op de keuze voor de oud-defensieminister. Ook hekelt hij het feit dat Kamerleden het nieuws uit de media vernemen.

„De Kamer krijgt geen voorstel, de media krijgt wel de naam. Om een voldongen feit te creëren”, signaleert Kamerlid Pieter Omtzigt. „Er hangt geen schijn van onafhankelijkheid rondom het onderzoek met deze gang van zaken.”

De Kamer had veel kritiek op de evacuatie. Demissionair ministers Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) en Ank Bijleveld (Defensie) stapten op nadat de Kamer twee moties van afkeuring had aangenomen.

Het kabinet wil nog zeker circa 2100 Nederlanders en Afghanen uit Afghanistan halen om hier asiel te geven.