Met de huidige plannen zal de uitstoot van broeikasgassen tot 2030 dalen met 38 tot 48 procent ten opzichte van 1990. In de Klimaatwet staat dat er moet worden gestreefd naar een vermindering van 49 procent in dat jaar. Zelfs in het gunstigste scenario neemt de uitstoot dus nog niet voldoende af. Het PBL waarschuwt dat de praktijk vaak weerbarstig is en dat er „niet op voorhand op kan worden gerekend” dat de vele onzekerheden allemaal gunstig uitvallen.”

De cijfers in de zogeheten Klimaat- en Energieverkenning (KEV) zijn wel gunstiger dan in de editie van vorig jaar. Dat komt vooral doordat plannen die toen nog te vaag waren om door te rekenen concreet zijn uitgewerkt. Mogelijk verbeteren de cijfers verder als ook de nieuwste klimaatplannen van het kabinet zijn doorgerekend. In de laatste Miljoenennota is er 6,8 miljard euro extra uitgetrokken voor klimaatbeleid.

Het planbureau meldt in het jaarlijkse rapport verder dat de uitstootvermindering die door de rechter is opgelegd de komende jaren weer in gevaar komt. In de zogeheten Urgendazaak bepaalde de rechter dat de overheid maatregelen moest nemen met als minimale uitkomst een daling van 25 procent in 2020. Dat doel is net wel of net niet gehaald: op basis van voorlopige cijfers meldt het PBL dat de reductie uitkomt op 24 tot 26 procent. Dit jaar stijgt de uitstoot echter weer, onder meer doordat de economie is opgeveerd na de coronadip. Bovendien was het aan het begin van dit jaar relatief koud.

Het demissionaire kabinet vindt dat het „een flinke slag” gemaakt heeft om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Maar het erkent ook dat meer maatregelen nodig zijn om de doelen uit de Klimaatwet te halen. Dat staat in de klimaatnota die staatssecretaris Dilan Yeşilgöz-Zegerius donderdag heeft aangeboden aan de Tweede Kamer.

Nieuwe kabinet

In de klimaatnota legt het kabinet verantwoording af over de voortgang van het klimaatbeleid en blikt het vooruit op de prioriteiten voor het komende jaar. Daarbij wordt evenwel veel overgelaten aan het nieuwe kabinet, waarover nu nog onderhandeld wordt.

De Raad van State roept het kabinet op „met spoed” extra maatregelen te treffen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Het is „onverantwoord” dat de doelstellingen uit de Klimaatwet „uit het zicht raken”, aldus de belangrijkste adviseur van het kabinet en de Tweede Kamer.

Voorzitter Ed Nijpels van het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord is er klaar mee dat met name zijn partij, de VVD, blijft roepen dat klimaatbeleid ”haalbaar en betaalbaar” moet zijn. Die opstelling „gaat voorbij aan de realiteit”, vindt hij.