Het kabinet kondigde bijna twee weken geleden aan om elk huishouden –ongeacht het inkomen– ongeveer 400 euro te geven ter compensatie voor de stijgende energierekening als gevolg van de hoge gasprijs.

Maar lang niet iedereen heeft dat geld nodig, zegt de landelijke Raad van Kerken (RvK), een overkoepelend verband van negentien kerkgenootschappen. Wie dat wil, kan de 400 euro schenken aan een kerkelijk fonds, zoals de lokale diaconie of caritasinstelling, die er vervolgens voor zorgt dat het geld belandt bij huishoudens die het financieel moeilijk hebben als gevolg van de stijgende gasprijs. Iedereen zou gebruik mogen maken van het fonds, kerkelijk of niet.

Het plan voor de herverdeling werd bedacht door ds. Kest Jelsma, predikant van de protestantse kerk in Ommen en belandde zo bij de Raad van Kerken. „We maken ons grote zorgen over de toenemende kloof tussen arm en rijk in Nederland, waardoor veel mensen in de marge van de samenleving terechtkomen. Als iemand een uitkering heeft van 1000 euro dan is een verhoging van 100 euro echt heel veel”, zegt Christien Crouwel, secretaris van de Raad van Kerken.

Het bereiken van mensen die hulp nodig hebben, betekent nog wel een uitdaging, zegt Crouwel. „Mensen ervaren vaak een hoge drempel om hulp te vragen. Daarom hebben we betrokken lokale diaconieën nodig. Zij kennen mensen die het financieel niet breed hebben en hebben vaak nauwe contacten met lokale organisaties, zoals de voedsel- en kledingbank, schuldhulpmaatje en andere instellingen.”

Het voorstel zal op 10 november besproken worden in de vergadering van de Raad van Kerken. Daarna zal hierover een besluit genomen worden. Praktisch punt dat uitgezocht moet worden, is wat de belastingtechnische gevolgen zijn voor huishoudens die een bijdrage uit het fonds krijgen. „Mensen met een uitkering kunnen door de lokale overheid gekort worden. Daarom is het belangrijk dat kerken hierover om tafel gaan met de gemeente.”

Alternatief plan

De Tweede Kamer wil ook dat de compensatie voor de hoge energielasten zo veel mogelijk neerslaat bij mensen die de tegemoetkoming het hardst nodig hebben. Tijdens een speciaal voor dit onderwerp ingelaste verlenging van de Algemene Financiële Beschouwingen riepen Kamerleden woensdagavond het kabinet op om het regeringsplan aan te passen.

Alle partijen willen er wat aan doen dat de circa drie miljard euro die het kabinet uittrekt, zo min mogelijk terechtkomt bij mensen die er −letterlijk en figuurlijk− warmpjes bij zitten. Het kabinet heeft vooralsnog gekozen voor een snelle oplossing door de korting op de energiebelasting te verhogen en het elektriciteitstarief te verlagen. Een huishouden met een doorsnee energieverbruik ziet zijn energierekening daardoor volgend jaar 400 euro lager uitvallen.

De ingreep van het kabinet is „met een kanon op een mug schieten”, aldus SGP-Kamerlid Chris Stoffer. De financiële degelijkheid is ver te zoeken, vindt de SGP’er. Stoffer stelt een alternatief plan voor dat ruim 1,5 miljard euro kost, ongeveer de helft van het bedrag dat het kabinet wil uitgeven. Wat de SGP betreft komt er onder andere een fonds tegen energiearmoede waarmee huishoudens gericht kunnen worden geholpen.

Staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) gaat met de signalen uit de Kamer aan de slag. Het kabinet gaat in samenwerking met gemeenten kijken of huishoudens met een laag inkomen alsnog extra compensatie kunnen krijgen.