De voormalige hooggeplaatste Noord-Koreaanse spion Kim Kuk-song deed vorige week in een interview met de BBC een boekje open over de diverse criminele activiteiten waarmee Pyongyang tegenstanders uitschakelt én geld verdient. Noord-Korea heeft sinds 2006 te maken met een opeenstapeling van VN-strafmaatregelen vanwege het ontwikkelen van kernwapens en langeafstandsraketten.

De duimschroeven werden extra hard aangedraaid in 2017, toen de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump de aanhoudende Noord-Koreaanse rakettests dreigde te vergelden met „fire and fury.” Omdat de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un weigert de nucleaire wapens op te geven, moet het wel op zoek naar clandestiene methoden om aan buitenlandse goederen en geld te komen – waar de kernwapens vervolgens weer mee worden gefinancierd.

Een vertrouwde inkomstenbron voor Noord-Korea is wapenhandel, vaak met regimes met weinig alternatieve leveranciers. Trouwe afnemers zijn onder meer Cuba, Iran en Syrië, waarbij dat laatste land vooral tijdens de burgeroorlog flinke bedragen overmaakte naar Pyongyang. Een groot deel van het Iraanse raketprogramma is gebaseerd op Noord-Koreaanse projectielen, die Iraanse wetenschappers zelfstandig verfijnden. Verder verscheept Pyongyang wapens naar Egypte, vanwaar die naar andere Afrikaanse landen worden getransporteerd. Om dit ongezien te kunnen doen, varen Noord-Koreaanse schepen vaak onder vlaggen van andere landen.

De laatste jaren is het goed getrainde Noord-Koreaanse cyberleger in het nieuws gekomen, bijvoorbeeld bij de grote hack van het Amerikaanse Sony Pictures vanwege de film The Interview. Daarin werd de draak gestoken met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, die aan het einde wordt vermoord. Reden voor Pyongyang om Sony te hacken.

Tikfout

Tegenwoordig wordt het cyberwapen hoofdzakelijk ingezet voor financiële doeleinden. Daarbij wordt niet bescheiden geopereerd: in 2016 probeerden Noord-Koreaanse hackers een bedrag van 819 miljoen euro te roven van de centrale bank van Bangladesh. Door een tikfout werd ‘slechts’ 54 miljoen buitgemaakt.

Ook perst Pyongyang internationaal burgers en bedrijven af met gijzelsoftware, waarbij hackers bestanden van slachtoffers versleutelen en dreigen te verwijderen als er geen geld wordt betaald, het liefst in cryptovaluta als Bitcoin. Het Kim-regime is een groot liefhebber van cryptovaluta, omdat die bijna onmogelijk te traceren zijn. Hackers stelen ook graag cryptovaluta van mensen die deze niet goed online beschermd hebben.

Pyongyang verdiende daarnaast afgelopen decennia goed aan het ‘exporteren’ van Noord-Koreaanse arbeiders. Honderdduizenden mensen werden vooral naar China, Rusland en het Midden-Oosten gestuurd om in de bouw en fabrieken aan de slag te gaan. Voor projecten worden doorgaans enkel getrouwde mannen geselecteerd, waarbij hun vrouw en eventuele kind(eren) in Noord-Korea als ‘borg’ achterblijven. Meestal worden zij gehuisvest in barakken op de werkplaats, waardoor zij vrijwel niets van het land te zien krijgen. Sinds 2019 is het verboden om deze arbeiders in te huren, maar zij worden onder andere in Rusland nog regelmatig gezien.

De Noord-Koreaanse organisatie belast met het coördineren van de financiële operaties buiten de landsgrenzen heet Bureau 39. Een belangrijke spil in deze activiteiten zijn de ambassades in het buitenland, waarvan personeel vaak direct betrokken is bij illegale activiteiten. In Afrikaanse landen zijn diplomaten actief betrokken bij het smokkelen van ivoor en diamanten.

Noord-Korea verdient overigens ook nog geld op legale wijze, zoals met het uitvoeren van katoen en zeevruchten, al is die export door de jongste VN-sancties verder ingeperkt. Die strafmaatregelen bepalen bovendien dat Noord-Korea slechts een beperkte hoeveelheid olie en petroleum mag importeren. Om de sancties te ontduiken handelt Pyongyang in het geheim op zee en betaalt het land niet met geld, maar in natura, zoals met steenkool. De geldstromen zorgen er bij elkaar voor dat Kim zijn kernwapenprogramma en zijn luxe levensstijl kan blijven financieren.