Welbeschouwd: Gevoelens rond de klimaatcrisis
Welk kabinet er ook zal komen, de bestrijding van de klimaatcrisis wordt een belangrijke hoeksteen van het beleid.
De klimaatcrisis raakt immers onze portemonnee en onze gevoelens. Mede als gevolg van politieke beslissingen rond de gewenste energietransitie stijgt de energieprijs. Mensen worden innerlijk geraakt door de conclusies van steeds weer nieuwe wetenschappelijke rapporten over de toestand van de aarde. Nieuwsberichten over overstromingen, hitterecords, bosbranden en de voorspellingen dat het in snel tempo allemaal nog veel erger zal worden, maken moedeloos.
Opvallend is dat jongeren het eerst in actie kwamen en zich hardop afvroegen of er voor hen nog toekomst is. Voor sommige mensen is de onzekerheid over klimaat en toekomst zo groot geworden, dat ze er zelf niet meer uit komen. Het probleem is omvangrijk genoeg om een nieuw woord te laten ontstaan: klimaatpsychologie. Op een website las ik dat deze „zich bezighoudt met het doorgronden van gevoelens, gedachten en gedrag die een rol spelen bij het omgaan met de klimaatverandering.” In mijn woorden: de klimaatpsycholoog zoekt naar betekenis in het leven van mensen die de toekomst als een bedreiging ervaren. Hoe zou een consult bij zo’n professional eruitzien? Ik stel me voor dat deze geen oplossing biedt voor de crisis, maar vooral focust op het ermee omgaan: Wat kun je zelf doen aan het probleem? Hoe kun je loslaten waar je geen invloed op hebt? Op welke manier kun je genieten van het heden? Sommige mensen zullen een aantal gesprekken nodig hebben om hun leven weer op een rijtje te krijgen.
Ook een christen kan overmand worden door sombere gevoelens rond de klimaatcrisis. Toch is zijn perspectief anders. Hij weet immers dat de klimaatcrisis niet de ergste crisis is die de aarde zal overkomen. De impact van de klimaatcrisis haalt het niet bij de wederkomst, de dag dat Christus zal oordelen over levenden en doden. De dag waarop de elementen brandende zullen vergaan en de aarde door vuur vernieuwd zal worden. De Bijbel leert dat die dag aanstaande is, ons zomaar op het meest onverwachts kan overkomen. En roept ons op om die dag te overdenken, ons erop voor te bereiden. Voor sombere gevoelens daarover hoef je niet naar een psycholoog. We mogen in het gebed onze angst en onzekerheid belijden. We mogen bij de Rechter Jezus Christus schuilen, nu Hij nog Redder is. De grootste crisis is tevens het laatste heilsfeit. Christus komt terug om te herstellen wat gebroken is. In dat herstel zullen Zijn kinderen delen. Daarom verwachten zij die dag met groot verlangen.
De klimaatcrisis is niet het meest ingrijpende wat ons kan overkomen. Dat betekent niet dat deze een christen koud laat. Hij kan, net als ieder ander, somber worden van het nieuws over weer en klimaat en moedeloos over de toekomst. Tegelijk mag hij weten: God regeert, Hij bepaalt de loop van de geschiedenis. De wetenschap dat de almachtige God, die Vader is van Zijn schepping, beslissende invloed heeft op wat gaande is, geeft ontspanning.
Dat te weten geeft ontspanning, maar maakt niet passief. Als deze aarde Zijn schepping is, dan past het ons als Zijn schepselen om er zuinig op te zijn. Een christen is dan ook een milieuactivist bij uitstek: hij zal alles doen wat mogelijk is om het kunstwerk van Gods hand in goede staat te bewaren.