Asielzoekers worden in Ter Apel voor het eerst aangemeld. Mensen die aan het eind van de dag nog niet geregistreerd zijn, komen in de nachtopvang terecht. Die zat afgelopen nacht zo vol dat mensen geen bed kregen. Volgens de staatssecretaris is het niet zo dat het systeem is vastgelopen. „Er kan op een gegeven moment een piek zijn en dat is op dit moment aan de orde”, zei ze tegen Nieuwsuur. Broekers benadrukt dat 11.000 zogenoemde statushouders nog in asielzoekerscentra zitten, terwijl ze eigenlijk daar al weg zouden moeten zijn. „Dat maakt het lastig om nieuwe mensen op te vangen.”

Ook de noodopvang in Goes zit vol. De staatssecretaris is dringend op zoek naar nieuwe opvanglocaties. Woensdag is daarom in Amsterdam het marineterrein op Kattenburg weer in gebruik genomen voor de opvang van 300 vluchtelingen. Evenals legerplaats Harskamp blijft deze plek niet langer open dan tot eind oktober. In het Friese Heeg worden 150 asielzoekers tot 1 mei 2022 opgevangen in voormalig hostel Stayokay.

Broekers deed in augustus al een beroep op gemeenten om opvanglocaties te regelen. De bewindsvrouw sluit niet uit dat er crisisnoodopvang nodig is. „Dit laatste is natuurlijk zeer onwenselijk en probeer ik te voorkomen”, schrijft ze. Bij noodopvang worden asielzoekers op grote locaties, zoals in hallen, opgevangen. Pas wanneer ook dit niet mogelijk is, komt crisisnoodopvang in beeld. Daarbij wijst de overheid plekken aan, bijvoorbeeld in sporthallen en tenten. De laatste keer dat dit gebeurde, was zo’n zes jaar geleden, toen veel Syrische vluchtelingen naar Nederland kwamen.

Noodkreten

Hulporganisaties, waaronder Cordaid en VluchtelingenWerk Nederland, maken zich ernstige zorgen over achtergebleven familieleden van Afghanen die door Nederland zijn geëvacueerd, schrijven ze aan de Tweede Kamer. „De noodkreten die ons blijven bereiken uit Afghanistan na het vertrek van de laatste militaire evacuatievlucht uit Kabul zes weken geleden, zijn ongekend.” Ze noemen enkele voorbeelden, zoals: „Van twee broers (waarvan één minderjarig) die geëvacueerd zijn, is het hun ouders niet gelukt op het vliegveld te komen. Daarna vond er een inval van de taliban plaats waarbij de vader is vermoord.”

Volgens de organisaties zijn de meeste media in Afghanistan gesloten en worden journalisten bedreigd en mishandeld. Dit zijn „noodkreten van mensen die zich hebben ingezet voor Nederland. Mensen die geloven in mensenrechten en democratie en bereid waren en zijn daar veel risico’s voor te lopen” en daarmee hun leven op het spel hebben gezet. „Moedige Afghanen waaraan Nederland schatplichtig is”, stellen de organisaties.

Spijtbetuiging

Het kabinet gaat een motie van de Tweede Kamer die het kabinet oproept een brede groep mensen uit Afghanistan bescherming te bieden „naar letter en geest” uitvoeren, zegde staatssecretaris Broekers-Knol woensdag toe.

De motie van Belhaj (D66) doelde niet alleen op mensen in Afghanistan die Nederland daar hielpen, maar ook op mensenrechtenactivisten en journalisten. De Kamer wil dat zij zo snel mogelijk worden geëvacueerd en hun asielverzoek in Nederland kunnen doen.

Broekers kreeg het woensdag tijdens een debat hard te verduren van de linkse partijen omdat ze afgelopen weekend zei dat er 100.000 Afghanen naar Nederland willen komen en dat Nederland dat niet aankan. Het aantal baseerde ze op de 23.000 mails die zijn binnengekomen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken van mensen die in Afghanistan de afgelopen jaren voor Nederland werkten. Volgens Broekers kan dat aantal verviervoudigen, omdat er nog familieleden bijkomen.

Linkse partijen spraken van feitelijk onjuiste informatie en het creëren van een angstbeeld, waarmee ze het draagvlak voor het asielbeleid in Nederland zou ondermijnen. D66 noemde de uitspraken „afschuwelijk en bizar”. GroenLinks drong aan op excuses, maar gaf haar nog „een laatste kans”.

De staatssecretaris had haar beweringen zondag al ingetrokken en zei woensdag opnieuw te betreuren dat zij die had gedaan. Volgens haar ging het om een hypothetische berekening en wilde ze vooral aandacht vragen voor de zorgen die zij heeft over de opvang van asielzoekers in Nederland. Haar spijt was juist tegen het zere been van de PVV.