Keuzegids: Positie beginnende journalisten slechter geworden
Het startsalaris van jonge journalisten is er vorig jaar het meest op achteruitgegaan van alle afgestudeerde hbo’ers, signaleren de makers van de Keuzegids hbo. Terwijl het brutoloon van een afgestudeerde aan een hogeschool in 2020 gemiddeld met 65 euro steeg ten opzichte van een jaar eerder, ging het salaris van beginners in de journalistiek met 87 euro omlaag. „In geen enkel vakgebied vond een grotere daling plaats”, aldus de Keuzegids.
De onafhankelijke gids geeft jaarlijks een overzicht van alle hbo-bacheloropleidingen. Kansen op de arbeidsmarkt, verschillen tussen hbo-instellingen en de tevredenheid van studenten zijn vaste onderdelen.
Tussen 2016 en 2019 ging het gemiddelde maandsalaris van beginnende journalisten nog iets omhoog. In coronajaar 2020 zakte dat gemiddelde tot 2248 euro bruto per maand. De samenstellers van de Keuzegids wijzen erop dat het aantal afgestudeerden van journalistiekopleidingen dat een baan op niveau vond met 13 procent daalde. Ook gingen minder jonge journalisten fulltime aan de slag dan een jaar eerder: 56 procent versus 66 procent.
De Keuzegids kan niet precies de vinger leggen op de verslechterde arbeidsmarktpositie. De samenstellers opperen dat „het toegenomen wantrouwen tegenover de mainstream media” er iets mee te maken kan hebben. „De opkomst van fake news en niet-journalistieke media maakt dat de berichtgeving van traditionele media steeds vaker als eenzijdig en vooringenomen wordt weggezet”, stellen ze. „We hebben hier geen onderzoek naar gedaan, maar wilden een voorzet geven”, zegt een woordvoerster van de gids.
Secretaris Thomas Bruning van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) beaamt dat journalisten het afgelopen jaar meer te maken hebben gekregen met wantrouwen en aanvallen. „Ik kan me best voorstellen dat dit impact heeft op de aantrekkelijkheid van het vak. Journalisten moeten ook steeds vaker uitleggen dat zij juist het publiek goed willen informeren.” Een verband met de lagere startsalarissen ziet hij niet. „Dat lijken mij twee verschillende graadmeters.”
De NVJ wijst er wel op dat de positie van een deel van de journalisten kwetsbaar is. Zo wordt in de sector veel gewerkt op zzp-basis, tegen relatief lage tarieven. „Het is nog steeds een vak waarin je een enorme gedrevenheid ziet. Jonge journalisten willen het werk oppakken, ook als de betaling ondermaats is”, verklaart Bruning. De NVJ ziet overigens wel beweging. Zo hebben de grote uitgevers Mediahuis en DPG hun minimale uurtarief verhoogd van 18 naar 24 euro bruto. De publieke omroep zit hoger, met 32 euro.
