Wijziging status-quo Tempelberg fors risico
Op de Tempelberg in Jeruzalem vindt een verandering van de status-quo plaats. Dat kan verstrekkende gevolgen hebben in een land waar religie topprioriteit heeft in veel mensenlevens.
De status-quo bepaalt dat moslims op de Tempelberg gebedsrechten hebben. Ze geloven dat de profeet Mohammed in een nacht een miraculeuze reis naar de hemel maakte vanaf deze verhoging. Zij spreken van Haram al-Sharif (het Edele Heiligdom) of kortweg van al-Aqsa, naar een van de moskeeën. De islamitische dienst, de Waqf, bestuurt het gebied
Joden en christenen geloven dat de Eerste en Tweede Tempel hier hebben gestaan. Ze mogen er niet bidden, maar ze mogen op bepaalde uren wel een kijkje komen nemen.
Bij de ingang is een bord aan de muur geklonken met een waarschuwing voor Joden het heiligdom niet te betreden. Hoofdrabbijnen vaardigden dit verbod in 1967 uit, toen Israël Oost-Jeruzalem veroverde. De rituele reiniging die nodig is om het gebied te betreden, ontbreekt namelijk.
Sommige Joden vinden dat overdreven. Ze bezoeken –onder politiebegeleiding– de berg toch. Ze vermijden daarbij de plekken waar de tempel zou hebben gestaan. En bij deze bezoeken bidden ze ook. En dat is een verandering van de status-quo.
Voorstanders zeggen dat zoiets moet kunnen. Vrijheid van godsdienst is immers verankerd in een democratie. Althans, als het goed is.
De krant Ha’aretz schreef onlangs dat Joden in principe het recht hebben overal te bidden, inclusief op de Tempelberg. Maar godsdienstvrijheid op te eisen op de enige plaats waar moslims enige autonomie hebben, is een provocatie. In de stad gelden namelijk geen gelijke rechten. De krant zegt dat alleen Joden onroerend goed kunnen claimen in delen van de stad waar ze in 1948 werden verwijderd – en de Palestijnen niet. Palestijnen kunnen op grond van deze wet uit hun huizen worden gezet. En op het plein voor de Westelijke Muur hebben liberale en conservatieve Joden geen vrijheid om te bidden volgens hun eigen rituelen.
Ha’aretz stelt dat Joden op de Tempelberg alleen gebedsrechten moeten krijgen in het kader van een akkoord tussen Israël en de Palestijnen. Zo niet, dan kan de verandering van de status-quo leiden tot een nieuwe uitbarsting. Reële of vermeende gebeurtenissen of veranderingen in en rond deze heilige plaats hebben in de afgelopen eeuw vaak geleid tot golven van geweld. Nu is dat gevaar opnieuw aanwezig. Zolang er geen akkoord is, is het beter te wachten tot er een akkoord is.
En in de toekomst? Wie zal het zeggen. Waarschijnlijk zal het niet blijven bij gebedsrechten. Mogelijk komt er op lange termijn een synagoge en daarna een offerplaats.
In elk geval is het zeker dat dit kruitvat net als in het verleden voor topnieuws gaat zorgen.