Duizenden migranten uit vooral het Midden-Oosten hebben de afgelopen maanden geprobeerd om vanuit Belarus de EU-landen Polen, Letland en Litouwen binnen te komen. Het regime van de Belarussische leider Loekasjenko laat hen ongehinderd door uit vergelding voor EU-sancties.

De drie landen hebben de noodtoestand uitgeroepen, hekken geplaatst en het leger ingezet. In het grensgebied tussen Polen en Belarus is een groep migranten gestrand. De afgelopen week overleden vier migranten door onderkoeling en uitputting. De Poolse grenswacht maakte vrijdag melding van een vijfde slachtoffer. De Irakees die Polen met een groep anderen was binnengekomen stierf waarschijnlijk door een hartaanval.

„We proberen te helpen en de levens en gezondheid te redden van de illegale migranten die de grens naar Polen zijn overgestoken”, zei premier Mateusz Morawiecki op Facebook. Vanwege de noodtoestand in het grensgebied worden journalisten en hulporganisaties geweerd.

De Europese Commissie erkent dat Polen moet omgaan met een lastige situatie, maar denkt dat de inzet van Frontex-grenswachters behulpzaam kan zijn. Zij zijn al wel actief in Litouwen en Letland, maar Polen met zijn grote grenswacht zegt het zelf af te kunnen.

Eurocommissaris Ylva Johansson, die over onder meer migratie gaat, wil in gesprek met Warschau over de inzet van Frontex en een bezoek van EU-experts naar het grensgebied. Het Poolse ministerie van Binnenlandse Zaken lijkt dat echter af te houden. De conservatieve regeringspartij PiS heeft zich eerder verzet tegen druk vanuit Brussel om - veelal islamitische - migranten op te nemen.

VN-mensenrechtencommissaris Michelle Bachelet riep de buurlanden van Belarus vrijdag op mensen die asiel zoeken in Europa te beschermen.