Die onthulling deed brigadegeneraal Cas Schreurs, commandant van 11 Luchtmobiele Brigade, zaterdag desgevraagd in de marge van de Airborneherdenking in Ede. Honderd rode baretten waren aangewezen om de Nederlandse commando’s te helpen bij de evacuaties van Nederlanders en Afghanen, aldus Schreurs. „Wij zouden de beveiliging van een deel van het vliegveld op ons nemen. Uiteindelijk was het niet nodig, omdat het vliegveld dicht moest.”

De Luchtmobiele Brigade stond na de MH17-vliegramp in juli 2014 ook klaar om te worden ingezet. Plannen om de rode baretten met ondersteunend personeel naar het crashgebied van vlucht MH17 in Oekraïne te sturen waren in een vergevorderd stadium. De militairen hadden het crashgebied, dat werd beheerst door rebellen, veilig moeten stellen. Een groep van 1000 militairen was al teruggehaald van vakantie of opleiding.

Herdenking

De Luchtmobiele Brigade organiseert samen met de gemeente Ede de jaarlijkse Airborneherdenking op de Ginkelse Heide. Honderden parachutisten sprongen zaterdag onder een stralende hemel uit transportvliegtuigen. Net als hun 2000 collega’s in september 1944 bij de start van de operatie Market Garden deden. Doel was destijds om de Rijnbrug in Arnhem te veroveren. Dat plan mislukte, mede omdat de tegenstand van de Duitsers veel groter was dan verwacht.

Brigadegeneraal Schreurs maakte in zijn toespraak op de hei een vergelijking tussen toen en nu. „Militairen zitten nog steeds over de hele wereld, bijvoorbeeld in landen zoals Irak of Mali om mensen te helpen. En ook op Kabul Airport hebben we militairen gezien die zich inzetten om mensen te redden. Net zoals de militairen van toen inspireren ook de militairen van nu ons nog steeds.”

Veteranen

Voor de coronapandemie kwamen er in de regel 60.000 mensen op de herdenking af. Nu liet de gemeente Ede maximaal 15.000 personen toe op de hei. Die hadden allemaal een toegangsticket en moesten op de fiets of lopend komen.

De veteranen die er in 1944 bij waren en die nog ieder jaar naar de herdenking komen, bleven thuis omdat de beperkingen door corona te groot waren. In Groot-Brittannië keken veteranen wel mee via een live verbinding. Een groot deel van de herdenking had daarom ook in het Engels plaats.

De commandant van het Britse parachuteregiment, generaal-majoor Andrew Harrison, vertelde dat hij de veteranen had gesproken. „Ze zijn klaar om hier volgend jaar weer te zijn. En dat moet ook, want je bent en blijft een paratrooper, ook al ben je 95 jaar oud. En we hebben ze ook nodig hier, want deze depressieve wereld moet weten wat zij voor ons hebben gedaan.”

Misverstand

Nederlandse oud-commando’s hielden zaterdag op de militaire erebegraafplaats in Oosterbeek hun eigen ceremonie om hun kameraad A. M. Bakhuis Roozeboom te gedenken. Hij was een van de tien Nederlandse commando’s die in september 1944 meevochten met de Engelsen.

Bakhuis Roozeboom kwam op 19 september om het leven toen hij met een groep soldaten en een gevangen genomen Duitser in een jeep werd beschoten bij het spoorviaduct in Oosterbeek. Bij het Britse hoofdkwartier werd hij in de tuin begraven. Door een misverstand duurde het tot 1997 voordat hij een grafsteen met zijn naam kreeg op de Airbornebegraafplaats.