”Samen verder. Inzichten en oefeningen voor je relatie”; door Wil Doornenbal en Cobi Wattez
Uitgeverij: Boekencentrum, Zoetermeer, 2004
ISBN 90 239 1542 9
Pagina’s: 150
Prijs: € 14,90 euro; Titel: ”Ik ook van jou! Handboek bij een huwelijk”; door Nicky en Sila Lee
Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn Motief, 2004
ISBN 90 5881 152 2
Pagina’s: 312
Prijs: € 19,90.

Uit een onderzoek van studenten van de Christelijke Hogeschool Ede bleek onder andere dat ongeveer 40 procent van de leden van de Evangelische Omroep wel eens aan echtscheiding heeft gedacht en bijna de helft van hen serieus heeft overwogen te gaan scheiden. Toch dacht ruim 91 procent van de echtparen dat God hen bij elkaar heeft gebracht. Moeiten binnen huwelijken gaan ook de reformatorische gezindte niet voorbij. Onlangs verschenen er twee boeken van christelijke auteurs die behulpzaam kunnen zijn om het gesprek tussen man en vrouw over hun huwelijksleven te ondersteunen.

De psychologen Wil Doornenbal en Coby Wattez hebben hun boek ”Samen verder” samengesteld naar aanleiding van interviews met negen gescheiden mensen tussen 25 en 60 jaar die lid zijn van een kerkelijke gemeente. Zij signaleren een gemis aan huwelijkscatechese en gevoelens van schaamte om binnen de kerkelijke gemeenschap over huwelijksproblemen ter praten.

Het is een eenvoudig lees- en werkboek voor echtparen met achterin discussie- en werkpunten bij ieder hoofdstuk. Schematisch en overzichtelijk van opzet. Belangrijke thema’s die aan de orde komen zijn: zorg en respect voor de ander, hanteren van verschillen tussen man en vrouw, intimiteit, emoties, communicatie, seksualiteit, afspraken maken, geloof en kerk. Elk hoofdstukje kan worden voorafgegaan door een bijbelstudie, die de lezer kan downloaden van internet. Het is jammer dat de teksten niet aan het begin van elk hoofdstuk in het boek worden genoemd.

Gereedschapskist
Een tweede, uitgebreider boek werd geschreven door Nicky en Sila Lee, leden van de anglicaanse Holy Trinity Brompton-kerk in Londen, waar ook de op evangelisatie gerichte Alpha-cursus vandaan komt. Het is bedoeld als handboek bij het huwelijk en wordt gebruikt in de Marriage Course, een cursus voor echtparen van zeven avonden.

Dit is eveneens een lees- en werkboek voor echtparen, verhalend van opzet, met veel voorbeelden. Hoewel deze voorbeelden binnen de gereformeerde gezindte niet altijd zullen aanspreken, bijvoorbeeld als echtpaar ontspanning zoeken door samen naar de bioscoop te gaan, maken ze het doel van bouwen aan het huwelijk helder en kan de lezer zelf wel mogelijkheden bedenken die hij of zij passend vindt in de eigen situatie.

De auteurs benadrukken de noodzaak om aan het huwelijk te bouwen en bevelen het boek aan als een gereedschapskist bij de bouw. Want „veel huwelijken stranden omdat man en vrouw nooit geweten hebben wat de ander nodig heeft om het huwelijk te laten functioneren.” Er komen in overzichtelijke en goed leesbare hoofdstukken thema’s aan de orde als: tijd nemen voor elkaar, communiceren, hoe je liefde naar elkaar concreet kunt maken, omgaan met verschillen en het oplossen van conflicten, de kracht van vergeving, omgaan met ouders en schoonouders, seksualiteit en ook de waarde van een goede verkeringstijd als voorbereiding op het huwelijk.

Het echtpaar Lee kiest duidelijk voor een huwelijk op grond van Gods Woord met daarin tijd voor gebed voor en met elkaar. Niet op jezelf gericht, maar met wederzijdse toewijding, waarbij God de centrale plaats inneemt. Daarbij wordt Dietrich Bonhoeffer geciteerd: „Het huwelijk is meer dan jullie liefde voor elkaar. Het heeft een hogere waardigheid en kracht want het is Gods heilige inzetting waardoor Hij het menselijk ras wil doen voortbestaan tot het einde der tijden.” Als een drievoudig snoer dat niet gemakkelijk verbroken wordt (Prediker 4:12) van man, vrouw en Jezus Christus, Die het huwelijk voedt.

Goed luisteren
Wat kan ik doen zodat de ander zich geliefd voelt? Voor het belang van goed luisteren maken de auteurs gebruik van wat Gary Chapman schreef in zijn boek ”De vijf talen van de liefde”: meeleven in plaats van gelijk raad geven, proberen de ander te begrijpen in plaats van diegene steeds te onderbreken, andermans gevoel serieus nemen in plaats van snel geruststellen, begrijpen wat de moeite voor de ander betekent in plaats van daar analyserend op in te gaan, en in te gaan op wat de ander zegt en niet van onderwerp te veranderen.

Er komen vijf bruikbare manieren aan bod waardoor je heel praktisch kunt laten zien dat je van je man of vrouw houdt: door liefhebbende woorden („Wat fijn dat je dat gedaan hebt”), behulpzame daden („Kan ik nog iets voor je doen?”), tijd voor de ander vrijmaken (samen er eens op uit gaan), attente cadeautjes geven (iets kleins waarvan je weet dat de ander daar blij mee is) en lichamelijke genegenheid (door een arm om de schouder kan de ander je warmte ook voelen). Ook het hoofdstuk over vergeven is van belang. Kun je over je gekwetstheid praten op een vriendelijke, niet-verwijtende manier en ervoor kiezen de pijn los te laten?

Beide boeken hebben hun waarde. De eerste is meer beknopt, schematisch, de tweede meer verhalend. Elk bieden ze handvatten om concreet mee aan de slag te gaan: een gedeelte te lezen en er als man en vrouw over in gesprek te gaan. En daarbij de eigen zwakke kanten te erkennen.

Je kunt de boeken gebruiken als naslagwerkje en er een hoofdstuk uit lezen dat juist nu op de eigen situatie van toepassing is. Of het hele boek doornemen.

Tijd en ruimte om daar als echtpaar over door te praten vraagt veel discipline. Daarom denk ik dat samen deelnemen aan een cursus met als doel je huwelijk sterker te maken meer mogelijkheden biedt. Ligt hier een taak voor kerkenraden, om dit te (laten) organiseren?

Indien het om ernstige, al langer durende huwelijksproblemen gaat, dan blijft de noodzaak bestaan van pastorale hulp binnen de gemeente en/of verwijzing naar professionele hulp.