Eigenlijk waren ze geheim, de locaties waar het koningspaar dinsdag tijdens het streekbezoek in Salland langsging. Juist om zo’n toestroom als in Heeten, in de gemeente Raalte, te voorkomen. Maar hoe gaat dat in een dorp. „We wisten alleen de tijd en de plek nog niet”, vertellen twee dames die met hun telefoon in de aanslag staan. Maar deze morgen deed het nieuws de ronde: tegen twaalven, bij Kultushuis Trefpunt – daar moet je zijn.

Aan de anderhalve meter schijnt niemand meer te denken. Het enige wat de stille aanwezigheid van het virus verraadt, is dat het handen schudden achterwege blijft. Zwaaiend lopen Willem-Alexander en Máxima langs de rijen. Daar wacht een Oranjefan op de voorste rij met een bos bloemen in de hand. Kinderen verrassen het koningspaar met een zelfgemaakte tekening.

Schreeuwer

Het initiatief van een zogenoemde burgerbegroting brengt de koning en zijn vrouw naar Heeten. Inwoners kunnen daarbij meedenken en -stemmen over waar en hoe het geld van de gemeente wordt besteed.

Hoe zorg je dat bewoners betrokken raken bij die beslissingen, wil Máxima weten. En hoe voorkom je dat mensen teleurgesteld afdruipen als Europese regels over bijvoorbeeld de natuur hun prachtige plannen blokkeren, vraagt de koning zich af.

„Het schuurt weleens, omdat mensen graag hun eigen idee willen verwezenlijken”, vertellen de Heetenaren het hoge bezoek. Maar het gaat erom dat inwoners sámen beslissen en dat voorstellen breed gedragen worden, benadrukken ze. „Het moet niet zo zijn dat de hardste schreeuwer z’n zin krijgt.”

Boerenfamilie

Op Heeten na blijft het relatief rustig op straat. Wellicht omdat de rest van het programma zich op meer afgelegen plekken afspeelt. Bijvoorbeeld bij de Deventer matrassenfabriek Auping. Vol trots presenteert het bedrijf een recyclebare versie van z’n product. Die moet bijdragen aan een kleinere afvalberg, want alleen al in Nederland worden elk jaar 1,5 miljoen matrassen afgedankt.

In Olst-Wijhe hoort het koningspaar ook over duurzaamheid. Een bevlogen boerenfamilie –de zevende generatie melkveehouders– probeert daar samen met lokale ondernemers een eigen keten op te zetten. Ze zuivelen, verpakken en leveren een deel van de melk zelf. En dankzij hun kruidenweide hoeven ze geen kunstmest meer te strooien, legt een van de dochters uit. Achter haar loeien de koeien luidruchtig. „Mooi commentaar”, vindt de koning.

Bombarie

Na een halfuur bij de agrariër te hebben gekeken stapt het koningspaar weer in de glimmende Audi met wapperende standaard. Op naar landgoed De Haere, voor de vijfde en laatste stop van het streekbezoek. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zijn druk met snoeien en schoffelen. Maar al te graag vertellen ze hoe leuk hun werk op het landgoed is.

„Heel gewone mensen, zonder veel bombarie”, oordeelt een vrijwilliger na het gesprekje. „Het verrast me hoeveel tijd ze voor ons namen.”

Publiek

Bij het afscheid prijst de koning Salland. Omdat de regio, ondanks de coronabeperkingen, een „mooi streekbezoek” wist neer te zetten. Het achttiende voor de vorst. De eerste vijftien edities leken een Koningsdag-in-het-klein. De laatste drie 
–Zuidoost-Friesland, Noord-Limburg en nu het zuidelijk deel van Salland– hadden meer weg van een regionale tour onaangekondigde werkbezoeken.

Maar nu het einde van de anderhalvemeterregel in zicht is, krijgt het publiek z’n plek bij streekbezoek nummer negentien wellicht weer terug.