PvdA-fractievoorzitter Ploumen en GroenLinks-leider Klaver kondigden vorige week aan dat hun fracties gedeeltelijk fuseren. Als het om zaken gaat die de formatie betreffen, zijn beide partijen één. Het besluit houdt in dat de Tweede Kamerfracties gezamenlijk vergaderen, standpunten innemen, besluiten nemen, in één team onderhandelen en niet zonder elkaar het kabinet ingaan.

Zaterdag mogen de leden zich over de samenwerkingsplannen laten horen. Dat pakken de linkse partijen verschillend aan.

GroenLinks organiseert een bijeenkomst waarop de leden worden bijgepraat over de recente ontwikkelingen in de formatie. Het ontbreekt GroenLinksers aan de mogelijkheid om hun stem uit te brengen over linkse samenwerking. De partij brengt alleen het regeerakkoord in stemming, mocht daar straks ook de handtekening van GroenLinks onder staan. Hoewel de GroenLinksers formeel worden geraadpleegd, kunnen zij zaterdag dus geen blokkade vormen voor kabinetsonderhandelingen of het formatieproces vertragen.

Het uitblijven van stemmingen betekent ook dat de bijeenkomst VVD-voorman Rutte en CDA-leider Hoekstra niet de door hen gewenste duidelijkheid zal verschaffen of de linkse partijen ook na de formatie blijven samenwerken, om uiteindelijk te fuseren. Rutte en Hoekstra zouden er graag zeker van zijn dat GroenLinks en de PvdA ook na de formatie als een partij opereren. De politici hebben beiden uitgesproken niet met twee linkse partijen te willen regeren. Een fusie zou dat bezwaar ongedaan kunnen maken.

De PvdA organiseert zaterdag een bijeenkomst waarop afgevaardigden kunnen stemmen over de formatiekoers. Verschillende PvdA’ers stellen voor niet deel te nemen aan de onderhandelingen zolang Rutte leider is van de VVD. Zij willen afstand nemen van het idee dat de PvdA en GroenLinks hun samenwerking verstevigen vanwege de uitspraken van Rutte en Hoekstra. Het steekt hen bovendien dat oud-PvdA-fractievoorzitter Asscher zich gedwongen zag af te treden vanwege de toeslagenaffaire, terwijl Rutte dat niet deed.

Als deze voorstellen een meerderheid halen, is het uitgesloten dat de PvdA deelneemt aan een volgend kabinet. De VVD zal er niet over piekeren Rutte te vervangen omdat de PvdA dat eist. De Kaag-coalitie is dan uit beeld.

Leden van de PvdA hebben ook voorstellen ingediend die verdergaande samenwerking met GroenLinks bepleiten. Zij willen dat de Tweede Kamerfracties van de PvdA en GroenLinks zich op korte termijn volledig samenvoegen.

Als meer dan de helft van de aanwezigen die voorstellen steunt, staan van de kant van de PvdA de seinen op groen om de onderhandelingen aan te laten vangen.