Kroatië is een van de meest recente kandidaten die zich bij de Europese Unie hebben gemeld voor lidmaatschap. Het land heeft inmiddels wel de status van kandidaat, maar een startdatum voor onderhandelingen is er nog niet, evenmin als dat voor Turkije het geval is.

Vooral Nederland en Groot–Brittannië hebben zich tot op heden nog niet enthousiast getoond om formeel met Zagreb te gaan praten. Zowel Den Haag als Londen vinden dat Kroatië meer kan doen aan de samenwerking met het ICTY, het Joegoslavië–Tribunaal in Den Haag. Telkens duikt er in de dossiers van Del Ponte wel weer een Kroatische generaal op, die door Zagreb nog niet is uitgeleverd wegens oorlogsmisdaden.

De EU heeft officieel al aangegeven dat „volledige medewerking met het ICTY van groot belang is voor het begin van onderhandelingen". Het bezoek van Del Ponte aan de VN–Veiligheidsraad, waar zij verslag zal doen van de stand van zaken in Kroatië, is daarom ook een belangrijke graadmeter voor de EU.

Del Ponte toonde zich vorige maand na overleg met de Europese ministers van Buitenlandse Zaken nog behoorlijk negatief over de opstelling van de Kroatische regering. De kans is klein dat haar oordeel in een maand tijd flink is veranderd.

„Het is geen automatisme dat Kroatië geen startdatum krijgt voor onderhandelingen als Del Ponte ook negatief is tegenover de Veiligheidsraad", stelde maandag de woordvoerder van staatssecretaris Nicolaï van Europese Zaken. „Maar het is natuurlijk wel een stevig signaal dat zij kan geven." Tijdens een top van EU–regeringsleiders, volgende maand, moet een besluit vallen over een mogelijke begindatum voor Kroatië en ook Turkije.

Hoe belangrijk het oordeel van Del Ponte zal zijn voor de EU blijkt uit haar opinie over een samenwerkingsakkoord tussen Europa en Kroatië. Del Ponte was eerder wel positief over een zogeheten associatie– en stabilisatieakkoord tussen EU en Zagreb. Pas daarna keurden de lidstaten dit akkoord ook goed. Nederland heeft het akkoord onlangs ook officieel geratificeerd.

Nederland, momenteel EU–voorzitter, en het Verenigd Koninkrijk zijn wel de meest uitgesproken critici van Zagreb. Daar staat Duitsland als meest pro–Kroatische lidstaat juist tegenover. Duitsland was er als traditionele bondgenoot al tijdens de Joegoslavië–oorlog als eerste bij om de nieuwe staat officieel te erkennen.