Nederlandse in Kabul: iedereen achterlaten is hartverscheurend
De Nederlandse Isabelle Langerak verlaat over enkele dagen de Afghaanse hoofdstad Kabul, waar ze bijna vijf jaar werkte - mits haar geplande vlucht dan nog gaat. Ze vertrekt met grote bezorgdheid over haar Afghaanse vrienden en collega’s die ze achterlaat, vertelt ze zondag aan de telefoon. „Met mij komt het allemaal wel goed, maar het is zo’n dubbel gevoel dat ik wel weg kan en zij niet”, zegt Langerak, die in het land werkte als projectmanager voor de Britse organisatie Afghanaid. „Het is hartverscheurend om ze achter te moeten laten.”
Van de omsingeling van de hoofdstad door de Taliban was zondag in militair opzicht niets te merken, vertelt de Nederlandse, maar het was wel „absolute chaos” in de stad. „Ik was vanochtend op kantoor. Iedereen daar was heel nerveus, omdat duidelijk was dat de Taliban eraan zaten te komen. Toen het gerucht ging dat ze al in de stad waren, brak pas echt chaos uit. Het verkeer stond muurvast en er stonden lange rijen voor banken en winkels.”
Langerak hielp de afgelopen jaren vrouwen om economisch zelfstandig te zijn. Ook gaf de organisatie waarvoor ze werkte lessen aan vrouwen én mannen over vrouwenrechten en mensenrechten. „In islamitisch perspectief”, voegt ze eraan toe.
Voor veel Afghaanse vrouwen ziet de nabije toekomst er somber uit, zegt ze, verwijzend naar berichten over vrouwen die bijvoorbeeld niet meer alleen het huis uit mogen. „Ik heb veel vrouwen gesproken die tot tranen toe waren geroerd.” Ook vroegen diverse Afghaanse bekenden haar om een aanbevelingsbrief waarmee ze een visum proberen te bemachtigen om het land uit te komen. Iedereen in haar team, dat vooral uit Afghaanse vrouwen bestaat, is „supernerveus over wat de toekomst gaat brengen”, aldus Langerak. „In diverse provincies hebben de Taliban gezegd dat het werk van non-gouvernementele organisaties kan doorgaan, maar ze willen wel de inhoud bepalen. Voor vrouwen ziet het er niet goed uit.”
De machtsovername in het land voltrekt zich veel sneller dan iedereen in Langeraks omgeving had verwacht. „Toen de provinciale hoofdsteden begonnen te vallen, was wel duidelijk dat hetzelfde op een gegeven moment met Kabul zou gebeuren, maar we dachten dat we nog wel wat tijd hadden”, zegt ze. Dat donderdag de steden Herat en Kandahar in handen van de Taliban vielen, kwam als een schok. „Iedereen dacht dat die steden het wel langer zouden uithouden.”
Met een commerciële vlucht hoopt Langerak komende week het land uit te komen. „We hebben vandaag nog wel geprobeerd op evacuatievluchten te komen, maar dat is niet gelukt. Nu pakken we onze spullen en moeten we afwachten.”