De Verenigde Naties zullen het kloneren van mensen niet volledig verbieden. Bij een stemming eind vorige week bleek dat slechts 62 van de in totaal 191 leden van de VN tegen zo’n verbod zijn.Die uitslag betekent een gevoelige tik op de vingers van president Bush. Weliswaar hebben alle lidstaten van de VN eerder zich unaniem verzet tegen het kloneren van mensen voor voortplanting - het ’kopiëren’ van mensen. De discussie die nu is ontstaan, gaat echter over het kloneren van embryo’s om daaruit stamcellen te oogsten. Veel wetenschappers verwachten met die cellen in de toekomst een reeks van ziekten te kunnen genezen. Vorige week werd bekend dat een Braziliaanse vrouw die verlamd was door een hersenbloeding, na behandeling met stamcellen weer kon praten en lopen. In dat geval betrof het beenmergcellen van de vrouw zelf en waren er geen embryo’s in het geding.

Stamcellen speelden al een belangrijke rol in de debatten rond de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. De democraat Kerry nam de weduwe van een pas overleden acteur mee tijdens zijn campagne. Ze pleitte voor meer onderzoek naar stamcellen uit embryo’s, die het leven van haar man mogelijk hadden kunnen redden.

Bush heeft zich altijd verzet tegen het gebruik van embryo’s voor dit doel, omdat daarbij menselijk leven verloren gaat. Dat heeft ertoe geleid dat de federale overheid de geldstroom voor dit onderzoek aan banden legde. Voor bedrijven gold die beperking echter niet. Bush deed daarom samen met Costa Rica een beroep op de VN om alle vormen van kloneren te verbieden als zijnde in strijd met de vereiste eerbied voor het menselijk leven.

In een eerste debat over dit onderwerp, in november vorig jaar, bleek het niet mogelijk de knoop door te hakken. Met één stem verschil is toen besloten de discussie voorlopig uit te stellen. Opvallend genoeg was het een groep van moslimlanden die voor uitstel pleitte, omdat moslims embryo’s niet als een individu beschouwen.

Uitstel bleek in dit geval afstel. Bij de stemming vorige week haalde het voorstel van Costa-Rica en de VS niet de vereiste meerderheid. Intussen had België, samen met onder andere Groot- Brittannië, Japan en Zuid-Korea en een twintigtal andere landen een tegenvoorstel ingediend: kloneren voor voortplanting verbieden, maar gebruik van embryo’s voor het winnen van stamcellen niet. Slechts 22 landen stemden daar mee in.

De VN gaan nu werken aan een niet-bindende verklaring die wetenschappers oproept om de menselijke waardigheid onder alle omstandigheden te respecteren. Dat is een slap aftreksel van het oorspronkelijke voorstel.

Het is jammer dat over zo’n belangrijk onderwerp geen internationale consensus bereikt kan worden. In het verleden hebben vooraanstaande wetenschappers ertoe opgeroepen om een ethische waakhond in het leven te roepen die, zoals dat ook gebeurt bij kernwapens, toe kan zien op biotechnologische ontsporingen. Dat is zeker geen overbodige luxe, maar de internationale gemeenschap is daarvoor te verdeeld.

Overigens zou zo’n waakhond ook scherpere tanden moeten hebben dan de VN, want al voor de stemming kondigde Groot-Brittannië aan een eventueel verbod op kloneren aan zijn laars te lappen.

****** Einde van alle 5 blokken