Column (ds. J. Belder): Verslaafden
Een moeder met kinderen aan boord opent het autoportier en leegt de asbak. Als ze wegrijdt, staren een hoopje peuken en een verbaasde stukjesschrijver haar na.
Bij de super duwt een dame –kerkelijk betrokken– een volle boodschappenkar. Een grootverpakking sigaretten torent boven alles uit. Dreigende zwarte letters vermelden: „Roken vermindert de vruchtbaarheid.” Onsmakelijke afbeeldingen van zwarte longen en rotte tanden flitsen voorbij. Zou mevrouw weten wat ik lees en zie? Ik denk aan een overleden zeer respectabele collega. Op huisbezoek ontving hij enkele oude boeken. De gever deed ze in een tas. Vanachter hun raam keken gemeenteleden hun herder verbijsterd na. Zij lazen: ”Voor elke bips iets hips”.
Roken lijkt ook hip. Je begint ermee omdat je stoer wilt zijn, bij een vriendengroep hoort, je innerlijke onzekerheid probeert weg te paffen. Maar roken is verslavend, geldverslindend en funest voor je gezondheid. Rokende jongeren op het kerkplein vroeg ik ooit hoeveel afgoden ze nog moesten verbranden. Er kwam geen einde aan. Staatssecretaris Blokhuis streeft naar de eerste rookvrije generatie in 2040, nog liever in 2030, voor Finland uit.
In mijn jeugd hingen in menig huis tegeltjeswijsheden als: „Het is geen man die niet roken kan.” Het was het hoogtepunt van de shagcultuur, de tijd van Drum, Brandaris en ”de zware van de weduwe” (Van Nelle). Laatstgenoemd merk kostte in 1971 nog 1 gulden en 25 cent, nu 15 euro, ofwel 33 gulden. Op verjaardagen en recepties werden dichte rookgordijnen opgetrokken. Kinderen werden ongevraagd doorrookt. Ook treincoupés en kerkenraadskamers konden blauw van de rook zien.
Er sterven in ons land meer mensen door roken (20.000), dan door heroïne en cocaïne (50). Van de rokers haalt een kwart zijn pensioen niet. Nog steeds roken veel meisjes en jongens. Het begint in de leeftijd waarin er met van alles wordt geëxperimenteerd. Het dringt niet in het puberbrein door hoe verslavend en verwoestend roken is. In 1606 noemde de Schotse arts Eleazar Duncan tabak al een jeugdvloek. De Engelse koning James I veroordeelde twee jaar eerder roken als walgelijk, smerig en slecht voor hersenen en longen. Zal roken ooit de wereld uitgaan? Laten ouderen het voorbeeld geven. Vergiftig vooral je kinderen –ook de ongeborenen– niet moedwillig met roken in hun nabijheid. Hadden we maar een nicotinevaccin. Het zou afvalrapers ook heel wat peuken schelen. Misschien waren er ook minder bosbranden.
Past roken eigenlijk wel bij een christen?