Een kleine 9000 meldingen van besmettingen kreeg het RIVM afgelopen maandag binnen; iets minder dan de dagen daarvoor. In de afgelopen week werden in totaal zo’n 70.000 tot 75.000 mensen positief getest. Dat is ongeveer 40 procent meer dan de week ervoor. Toen werden bijna 52.000 gevallen geregistreerd, en dat was weer zes keer zo veel als het aantal de week daarvoor.

Het huidige aantal positieve coronatests is vergelijkbaar met het aantal dat werd gemeld net voor de piek van de eerste en tweede golf –eind oktober en half december–, toen Nederland in een strenge lockdown ging. Op dit moment is een aanvullend maatregelenpakket echter niet nodig, stelden premier Rutte en minister De Jonge (Volksgezondheid) maandag in een persmoment. Eerder was wel duidelijk dat thuiswerken weer de norm wordt. Ook wordt het advies om goed te ventileren toegevoegd aan de basismaatregelen.

Dat het kabinet niet teruggrijpt op strengere restricties, heeft meerdere redenen, legde De Jonge maandag uit. Allereerst stabiliseren de besmettingscijfers. Daarnaast leidt het aantal positieve tests niet tot een grote stijging van het ziekenhuisopnames, zoals eerder wel het geval was. Als laatste tonen volgens hem de cijfers aan dat het vaccineren werkt. Zo’n 85 procent van de mensen die een positieve test heeft, is niet gevaccineerd.

Kwetsbaren

Dat het kabinet niet terugvalt op een strikt maatregelenpakket, zoals wel het geval was in november en december, is inderdaad verklaarbaar, zegt Carolien Koop, epidemioloog bij GGD Zeeland. „De huidige situatie is van een totaal andere orde dan die van vorig jaar. De kwetsbaren in de samenleving zijn door vaccinatie vrij goed beschermd. Dat leidt tot een daling van de ziekenhuisopnames.”

Daarnaast legt de epidemioloog er de vinger bij dat het niet eerder is voorgekomen dat een zo groot aandeel van besmettingen plaatsheeft onder een specifieke leeftijdsgroep, namelijk de jongeren. „Dat maakt de situatie anders dan die van de eerste en tweede golf.”

Toch had de epidemioloog liever gezien dat er niet al in juni versoepeld werd. „Ik had het verstandiger gevonden als er was gewacht tot ook jongeren de kans hadden gekregen zich te vaccineren. Het is bekend dat ook zij kampen met long covid, en dus langdurig last kunnen hebben van de gevolgen van een coronabesmetting.” Over dat laatste maakt ook viroloog Ab Osterhaus zich grote zorgen. „Uit de nieuwste onderzoeksgegevens lijkt het toch wel te gaan om minimaal 10 procent van de jongeren. Ik vind dat echt verontrustend.”

De viroloog is daarnaast bezorgd over het oplopende aantal ziekenhuisopnames. „De uitgestelde zorg kwam net weer op gang. Als het aantal ziekenhuisopnames blijft stijgen, kan dat in de knel komen.”

Acceptatie

Een aanzienlijk deel van de samenleving is niet beschermd, benadrukt Osterhaus. „Laten we vooral onze hand niet overspelen en de boel nu goed strak houden.” Daarvoor pleit ook epidemioloog Koop. „Pas in september heeft iedereen de mogelijkheid gehad om zich vaccineren. Dan kom je op een punt dat je als samenleving niet veel meer kunt doen. Iedereen die niet gevaccineerd is, zal vroeg of laat besmet raken. De vraag is dan: willen we koste wat kost het besmettingsaantal zo laag mogelijk houden? Of accepteren we dat corona er is en proberen we het beheersbaar te houden voor de zorg? Dat is de afweging waar we als land de komende maanden voor staan.”