Frans Hals Museum heeft schilderij van Joodse zakenman terug
Het Frans Hals Museum in Haarlem heeft het schilderij Elegant gezelschap in een Hollandse Renaissancezaal van de 17e-eeuwse schilders Dirck Hals en Dirck van Delen weer in huis. Enkele jaren geleden werd het teruggegeven aan de erven van Jacob Lierens (1877-1949), een Joodse zakenman en kunstverzamelaar uit Amsterdam. Hij had het aan het begin van de bezetting verkocht op een veiling.
De verkoop van kunstwerken door een Joodse particulier tijdens de bezetting wordt beschouwd als een gedwongen verkoop, tenzij nadrukkelijk anders blijkt. De familie Lierens had het onder de nazibezetter zwaar te verduren. Een Duitser werd bewindvoerder over de firma Lierens en later eigenaar van de onderneming. In maart 1942 werd het huis van Lierens aan de Amsteldijk geconfisqueerd en de inboedel ingenomen door de bezetter. In 1943 werden Lierens en zijn echtgenote geïnterneerd in doorgangskamp Westerbork. Het schilderij belandde uiteindelijk bij de leider van de Sonderauftrag Linz, die het bestemde voor het zogenoemde Führer Museum.
Het schilderij is in 1946 vanuit Duitsland naar Nederland teruggebracht. Van 1948 tot 2019 had het Frans Hals het in bruikleen van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Nu heeft het het met steun van diverse fondsen vorige week weten te verwerven bij Christie’s in Londen, volgens de site van het veilinghuis voor 742.500 Britse pond. Het werk is erg belangrijk voor het Haarlemse museum en ook voor heel Nederland, aldus het museum.
„Slechts vijf samenwerkingen zijn bekend van deze kunstenaars, geen daarvan bevond zich tot de aankoop in een Nederlands museum. Het aangekochte werk is bovendien de grootste en meest gedetailleerde samenwerking en illustreert de bijzondere plek die Haarlem innam als broedplaats van vernieuwing in de 17de-eeuwse Hollandse schilderkunst.”
Dirck Hals (1591-1656), de jongere broer van de wereldberoemde Frans, schilderde de figuren van het vrolijke gezelschap. De architectuur is geschilderd door Dirck van Delen (1604/5- 1671). Van Delen signeerde het, maar het museum is zeer zeker van de bijdrage van Hals, want die is duidelijk te herkennen. Dat er maar één schilderde zijn naam op een schilderij zette, was destijds gebruikelijk.
Het Frans Hals Museum had al drie andere vrolijke gezelschappen van Dirck Hals in de collectie. Het ’nieuwe’schilderij, een olieverf op paneel uit 1628, zal vanaf medio september in de collectiepresentatie Haarlemse Helden. Andere Meesters worden getoond.