Aaldert Prins, die als consulent Evadoc verbonden is aan Kadoc-KU Leuven, maakt zich hier hard voor. Het protestants-evangelisch archief- en documentatiecentrum Evadoc is een zelfstandige organisatie die nauw samenwerkt met Kadoc.

Waarom is deze digitalisering nodig?

Prins: „De kwaliteit van het papier waarop de bladen werden gedrukt, is bijzonder slecht. Zelfs onder de optimale omstandigheden waaronder ze nu worden bewaard, is het natuurlijke verval van het papier hoog. Bij elke aanraking kan het beschadigd raken. Bovendien zijn de bladen door digitalisering beter toegankelijk. De kosten daarvan bedragen ongeveer 2000 euro.”

Wat voor blad was Onze Hoop?

„Het was een evangelisatieblad met een sterk opwekkingskarakter. De inhoud ervan is een beetje te vergelijken met die van het tijdschrift Het Zoeklicht. Het blad nam in de tijd tussen de wereldoorlogen duidelijk stelling tegen het nazisme, maar ten opzichte van het fascisme was het aanvankelijk welwillender. De leiders van het blad zijn op bezoek geweest bij Mussolini om te praten over het herstel van het Romeinse Rijk, dat een Bijbels gegeven zou zijn. Later zag men in dat deze koers verkeerd was.”

Wie heeft het blad opgericht?

„Ralph en Edith Norton, een Amerikaans zendingsechtpaar dat eerst naar Azië uitgezonden wilde worden. Toen dat niet lukte, richtten ze zich aan het begin van de Eerste Wereldoorlog op evangelisatie onder Britse militairen in rekruteringskampen in Engeland. Later verschoof hun aandacht naar Belgische militairen, met wie ze een goede band opbouwden.

Na de Eerste Wereldoorlog bleven de contacten met de Belgen behouden en vestigden ze zich in België. Het tweetal had ook een goede relatie met de Belgische koningin Elisabeth. Ze hielden zich bezig met evangelisatiewerk en gaven het blad Onze Hoop uit. In 1919 stichtten ze de Belgisch Evangelische Zending (BEZ), nu ViaNova.”

Wat leverde hun werk op?

„Aanvankelijk werkte het echtpaar samen met de Belgische protestantse kerken, maar dat liep al snel mis in verband met vrijzinnige elementen in de twee grootste kerkverbanden. Het echtpaar Norton was presbyteriaans. De BEZ heeft vervolgens tientallen protestantse kerken gesticht in België, vooral in plaatsen waar nog geen protestantse kerk was. Deze gemeenten werden in 1962 samengevoegd in de Vereniging voor Vrije Evangelische Gemeenten (VEG). De organisatie heeft het protestantisme in België tussen de wereldoorlogen een boost gegeven. Velen kenden het tot dan alleen maar van naam.”

Hoe staat het er nu voor met het protestantisme in België?

„Naar schatting waren er aan het begin van de Eerste Wereldoorlog 40.000 protestanten in ons land, verdeeld over ruim 100 kerken. Zij waren afkomstig uit de Reformatie of waren in de negentiende eeuw gesticht vanuit het Reveil.

Dat aantal is tot de Tweede Wereldoorlog sterk toegenomen. Naar schatting waren er in 1940 60.000 protestanten in ons land, verdeeld over zo’n 150 gemeenten.

Officiële cijfers van het aantal protestanten nu ontbreken. Hun aantal wordt op ruim 300.000 geschat. Ze zijn verdeeld over heel wat denominaties of kerkverbanden. Bij de VEG en haar Franstalige zusterdenominatie zijn momenteel 61 gemeenten aangesloten. Het Gereformeerd Overleg Vlaanderen bundelt acht kerkgemeenten die de gereformeerde belijdenissen onderschrijven. De laatste jaren is het protestantisme in België sterk toegenomen door de komst van migranten. Alleen al in Antwerpen bestaan er naar schatting meer dan 200 gemeenten. Ook Brussel en Luik kennen grote aantallen protestantse migranten. Het protestantisme in België groeit dus.”