Na bijna honderd jaar weer een rabbijn in het Duitse leger
Sinds maandag beschikt het Duitse leger weer over een rabbijn in zijn gelederen. De beëdiging van Zsolt Balla in de synagoge van de stad Leipzig mag historisch worden genoemd. De 42-jarige Balla, opperrabbijn van de deelstaat Saksen, is na de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust de eerste Joodse militaire geestelijke.
De aanstelling van de orthodoxe Balla is in Joodse kring niet geheel onomstreden. Omdat de Wehrmacht, de voorloper van de huidige Bundeswehr, in de oorlog medeverantwoordelijk is geweest voor de moord op de Joden, stellen sommige Joden dat zij niets in het Duitse leger te zoeken hebben. Dat standpunt valt te begrijpen.
Anderzijds zijn er Joden in Duitsland blijven wonen en zijn er met name uit Oost-Europa Joden naar Duitsland getrokken die bij onze oosterburen een bestaan hebben opgebouwd. In totaal leven er ruim 200.000 Joden in Duitsland. Een aantal van hen dient in het leger. Het zou gaan om 90 tot 300 militairen. Omdat een militair zijn religieuze achtergrond niet hoeft te melden kan het aantal Joden in de Bundeswehr slechts worden geschat. En als er rooms-katholieke en protestantse geestelijke verzorgers voor militairen zijn met die godsdienstige achtergrond, is het logisch dat er ook Joodse geestelijke verzorgers zijn.
Er moeten in totaal tien rabbijnen in het Duitse leger komen. Zij zullen alle, dus niet alleen de Joodse, militairen geestelijk begeleiden. Als soldaten vragen over het Joodse geloof hebben, zijn zij welkom bij de rabbijnen. Zo kunnen zij vooroordelen over Joden wegnemen. En ook niet onbelangrijk is dat soldaten die antisemitische uitingen of aantijgingen ondervinden, bij de rabbijnen terechtkunnen.
De Duitse minister van Defensie, Annegret Kramp-Karrenbauer, noemde de aanstelling „een duidelijk teken tegen rechts-radicalisme, tegen antisemitisme in de Bundeswehr.”
Het aantal antisemitische incidenten in Duitsland neemt gestaag toe, ook in het leger. Zo werd vorig jaar het Kommando Spezialkräfte van de Duitse strijdkrachten ingrijpend gereorganiseerd, nadat een rechts-extremistisch netwerk werd ontdekt in de elite-eenheid.
Vorige week nog stuurde het Duitse leger een tankpeloton dat meedeed aan een NAVO-oefening in Litouwen, wegens wangedrag terug naar huis. In een hotel gingen de militairen zich te buiten aan drank en zouden ze antisemitische liederen hebben gezongen.
Balla is vanzelfsprekend bekend met de problematiek van het antisemitisme in het leger. In het Duits-Joodse weekblad Jüdische Allgemeine verklaarde hij deze week: „Niet alleen ik moet me zorgen maken, ieder verstandig mens in Duitsland moet dat doen. We moeten het probleem niet alleen benoemen, maar ons actief opstellen en in actie komen.”
Balla heeft een punt. Het bestrijden van het antisemitisme moet ieders verantwoordelijkheid zijn, in Duitsland en in Nederland.