Langs bosrijke wegen van Murgenthal naar Bergdietikon trokken eeuwen geleden stromen van geloofsvluchtelingen op zoek naar een veilig bestaan. Nu brengen vrijwilligers er wegwijzers en informatieborden aan om hun tragische geschiedenis in herinnering te houden.

Op zaterdag 12 juni is het pad klaar. Negentien informatiepanelen zijn geplaatst. In de historische Stadskerk van Aarau wordt de opening van dit traject feestelijk gevierd.

Stadsarchivaris Raoul Richner memoreert de bewogen geschiedenis van de voortvluchtige hugenoten uit het zuiden van Frankrijk, maar ook van de waldenzen uit het Italiaanse Piemont ruim 300 jaar geleden. „Die hebben ook hun sporen nagelaten in het stadsarchief van Aarau.”

Toen de Franse koning Lodewijk XIV in 1685 de uitoefening van het protestantse geloof totaal verbood, sloegen ongeveer 250.000 hugenoten op de vlucht. Ruim 20.000 van hen trokken vooral via Genève naar het naburige Zwitserland waar zij ruimhartig onderdak vonden. Maar het was wel de bedoeling dat zij via Schaffhausen zouden doorstromen naar Duitsland. Alleen degenen die door hun kennis en vakmanschap een bijdrage konden leveren aan de samenleving mochten zich blijvend in Zwitserland vestigen.

De helft van hen werd opgenomen in het kanton Bern, destijds het grootste protestantse kanton van het Zwitserse Eedgenootschap, vertelt Richner. De onophoudelijke vluchtelingenstroom werd Bern echter te veel en het naburige stadje Aarau werd gevraagd hoeveel vluchtelingen zij konden overnemen. Met als extra aanbeveling dat het ging om mensen die een hoogwaardige cultuur of ambacht meebrachten. Inderdaad was meer dan 90 procent van de hugenoten stedeling en bekwaam in de ambachten, textielverwerking, uurwerkmakerij en het boekbinden. Ook het kweken van moerbeibomen voor de zijderupsenteelt was een specialiteit van de hugenoten.

Aantrekkelijk

Zo kwamen na 1685 200 vluchtelingen naar het stadje Aarau, dat toen 1500 inwoners telde. De hugenotengemeenschap die daar ontstond kreeg ook een eigen predikant, ds. Guillaume Barjon, die uit de Cevennen was gevlucht. Maar vanaf 1694 vertrokken de meesten van hen weer. Niet alleen vanwege de economische crisis door mislukte oogsten, maar ook door de aantrekkingskracht vanuit Duitsland, waar protestantse vorsten de hugenoten onder aantrekkelijke vestigingsvoorwaarden wilden verwelkomen.

Vanaf 1698 kwam nog een nieuwe instroom van waldenzen die om hun protestantse geloof uit Piemont verdreven waren door de hertog van Savoye. Deze waldenzen kregen maar één jaar onderdak in Aarau. Daarna moesten ze een definitieve bestemming in Duitsland zien te vinden. Veel hugenoten besloten samen met ds. Guillaume Barjon naar Duitsland te vertrekken. Zij vestigden zich in Bad Karlshafen, een nieuwe stad die landgraaf Carl von Hessen voor de hugenoten liet bouwen.

Schakel

Met dit fraaie wandelpad door Zwitserse weiden en wouden is weer een extra schakeltje toegevoegd aan het hugenoten- en waldenzenpad, dwars door Europa met een totale lengte van circa 2000 kilometer. Het maakt deel uit van de officiële Europese cultuurroute ”In de voetsporen van de hugenoten en de waldenzen”.

Het Franse deel van de wandelroute, dat loopt van het hugenotenmuseum ”Musée du Désert” bij Mialet in Zuid-Frankrijk tot aan de Zwitserse grens bij Genève, en het Duitse deel van Schaffhausen tot aan het hugenotenmuseum in Bad Karlshafen in Hessen zijn inmiddels klaar. Het tussenliggende Zwitserse traject van 350 kilometer nadert zijn voltooiing.

>

ref-sh.ch/dok/39110