De informateur stelt vast dat er zes partijen zijn die „bereidheid hebben getoond tot een coalitie te komen zonder elkaar bij voorbaat uit te sluiten”. Dat zijn VVD, D66, CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie. Maar welke combinatie dan precies moet gaan onderhandelen is door de sterk uiteenlopende voorkeuren nog niet te zeggen.

Zo wil de VVD niet zonder het CDA regeren, en niet met zowel de PvdA als GroenLinks. Ook de christendemocraten sluiten samenwerking met beide linkse partijen uit. De voorkeur van VVD en CDA ligt bij de voortzetting van de huidige coalitie met de ChristenUnie. Die partij sluit regeringsdeelname niet op voorhand uit, maar wil pas aanschuiven als eerst andere mogelijkheden zijn verkend.

D66 zit niet te wachten op weer een coalitie met de ChristenUnie en wijst op grote onderlinge verschillen op het gebied van medische ethiek, emancipatie en persoonlijke vrijheden. De sociaal-liberalen willen juist wel graag met de PvdA en GroenLinks aan tafel, om tot een zo progressief mogelijk kabinet te komen dat ook nog zou kunnen rekenen op een meerderheid in de Eerste Kamer.

Deze impasse „kan geen eindpunt zijn”, schrijft Hamer. „Het is daarom van groot belang dat de twee grootste partijen, beide winnaars van de verkiezingen, verantwoordelijkheid nemen voor het vervolg van het proces en er door hen een stap wordt gezet om te komen tot een meerderheidscoalitie.” Alle zes de betrokken partijen kunnen zich volgens Hamer vinden in het voorstel om VVD en D66 een proeve van een regeerakkoord te laten schrijven.

Uiterlijk half juli moet worden gekeken welke partijen zich gaan aansluiten bij VVD en D66. Hamer zelf wil het proces de komende tijd overzien, zei ze in een toelichting. Ze is na een verzoek vanuit de partijen beschikbaar voor de volgende fase, maakte ze duidelijk in een toelichting. De Tweede Kamer moet daarover een besluit nemen. Woensdag is er een debat over de conclusies van Hamer.