Zo bezien is de huidige chaos in de Nederlandse christendemocratie geen unicum. Ontbreekt het aan een duidelijke politieke koers? Is er sprake van omstreden leiderschap? Van een mislukte campagne? Van een geflopte lijsttrekkersstrijd? Van diepe onvrede over een verloren verkiezing? Ach ja, dergelijke dingen overkwamen de partij in het verleden vaker.

Een vergelijking met 2010 gaat wellicht te ver. Het CDA bleek toen, op een massaal bezocht congres in Arnhem, tot op het bot verdeeld over deelname aan een kabinet dat gedoogd werd door de PVV. De partij stond op springen.

Een parallel trekken met de crisis van 2001 ligt daarentegen wél voor de hand. Na een felle machtsstrijd tussen fractieleider De Hoop Scheffer en partijvoorzitter Van Rij, een strijd die óók de koers van het CDA betrof, dropen beiden gedesillusioneerd af, hun partij vertwijfeld en in wanorde achterlatend. Volstrekt uniek is de huidige situatie dus niet.

Een ander misverstand dat op de loer ligt, is de gedachte dat de door Omtzigt geconstateerde misstanden alleen of voornamelijk typerend zijn voor het CDA. Wie zijn memo van 76 pagina’s doorploegt, zou gemakkelijk tot die misvatting kunnen komen. Een briljant politicus die door zijn eigen partijgenoten voortdurend wordt dwars gezeten, ordinaire scheldpartijen, beloften die gebroken worden, onrechtmatige besluiten, persoonlijke vriendschappen die zwaarder wegen dan rechtlijnig en volgens de eigen grondbeginselen handelen; rare jongens, die christendemocraten!

Toch hoef je maar even om je heen te kijken om te zien dat andere partijen het er weinig beter vanaf brengen. Nee, dan gaat het nog niet eens over (relatief) jonge partijen zoals 50PLUS of FVD waar men elkaar zo ongeveer permanent de tent uit vecht. Bij D66 konden ze er in 2006, de tijd waarin Boris Dittrich en Lousewies van der Laan in de Kamerfractie de trom roerden, ook wat van. Veertig jaar na de oprichting overwoog de partij van Van Mierlo, mede door de slechte electorale vooruitzichten, serieus om zichzelf op te heffen.

En dan de PvdA. Daar was het, zacht uitgedrukt, evenmin gezellig toen in 2001 de opvolging van Wim Kok door Ad Melkert op een fiasco uitliep, toen in 2012 Job Cohen, onder meer na door partijgenoten te zijn beschadigd, geknakt het Binnenhof verliet. En toen eind 2016 Diederik Samsom, die zich in Rutte II de benen uit het lijf liep, door zijn geliefde partijleden werd afgeserveerd ten gunste van Lodewijk Asscher.

Daarmee is niet gezegd dat het lood om oud ijzer is met welke partij je te maken hebt. Wel dat het een gegeven is dat het in de politiek altijd draait om macht, invloed en posities. Wat deze sector extra gevoelig maakt voor machinaties, afgunst en naar leugens neigende halve waarheden.

Homo homini lupus (de mens is voor de mens een wolf), wisten de Romeinen al. Dat geldt zeker ook de politiek. Weerstand bieden aan de verleidingen van de macht, is één van de grootste uitdagingen voor een politicus. Of hij nu Kamerlid of minister, raadslid of wethouder is.