Het was niet voor het eerst dat de Kamer over dit wetsontwerp stemde. Het stond al twee keer eerder op de agenda, en ging eveneens al twee keer door naar de Senaat, de Franse Eerste Kamer. Franse media berekenden dat er sinds de presentatie van het wetsontwerp in de herfst van 2019 op politiek niveau al 300 uur over is gediscussieerd. In totaal dienden parlementariërs 5000 amendementen in. En nog is de procedure niet ten einde. De regering kondigde deze week aan dat het wetsontwerp nog één keer naar de Senaat gaat om dan voor een finale stemming op 29 juni terug te komen in de Assemblée. Vervolgens kan de wet ingevoerd worden.

Het gepingpong tussen de Kamers maakt duidelijk dat de wijzigingen moeilijk liggen. Er bestaan niet alleen diepgaande meningsverschillen tussen de volksvertegenwoordigers in de Assemblée, maar ook tussen Senaat en Assemblée. Zo wil de Senaat geen groen licht geven voor het vlaggenschip van het wetsontwerp: de ivf-behandeling „voor allen.”

De slepende procedure illustreert ook de verschillen in de wetgevingsprocedure tussen Frankrijk en Nederland. Anders dan hier heeft de Eerste Kamer in Frankrijk ook de bevoegdheid inhoudelijke wijzigingen in een wetsontwerp voor te stellen. Als dat gebeurt, gaat de tekst terug naar de Tweede Kamer, die het vervolgens weer terug naar de Senaat stuurt.

Deze ”parlementaire shuttle” kan zich enkele keren herhalen. Als de Kamers niet tot overeenstemming komen, wordt er een gezamenlijke commissie met leden uit de Senaat en de Assemblée gevormd die de plooien moet proberen glad te strijken. Als ook dat op niets uitloopt, geeft de regering het laatste woord aan de Tweede Kamer. De wet rond de bio-ethiek heeft dit hele parcours inmiddels bijna doorlopen. De consequentie van deze werkwijze is dat de Senaat uiteindelijk het nakijken heeft: de Assemblée trekt aan het langste eind.

Tegenstanders van de plannen rond bio-ethiek tonen zich verbolgen over deze gang van zaken. De conservatieve beweging Manif pour Tous noemde het „een democratisch schandaal” dat een uiterst gevoelig wetsontwerp er op deze basis door lijkt te gaan komen. Ter linkerzijde foeteren lobbyorganisaties juist dat de procedure veel te lang heeft geduurd.

Het proces laat ook zien hoezeer twee tegengestelde visies op leven en gezin in Frankrijk botsen. De onderliggende waarden liggen zover uiteen dat er geen compromis mogelijk is. Voorstanders van de voorstellen spreken van een ophanden zijnde „historische doorbraak”, terwijl tegenstanders de regering verwijten willens en wetens kinderen een vader te onthouden. Ze hekelen ook andere onderdelen van de wet, zoals grotere ruimte voor embryonaal onderzoek. De kans is groot dat deze laatste groep na de finale botsing op 29 juni in de kreukelzone wacht.