Toch zijn het niet de woorden van een hedendaagse socioloog maar van de kerkvader Tertullianus, uit zijn boek ”De Anima”. Hij schreef dat rond 210 na Christus in de enorme stad Carthago. Er leefden toen 200 tot 250 miljoen mensen op aarde. Het aantal mensen dat op de wereld leeft, neemt al toe sinds Noach en zijn familie de ark konden verlaten. Toentertijd waren er acht zielen op aarde… Volgens de website ourworldindata.org leefden er rond Christus’ geboorte zo’n 190 miljoen mensen op aarde. Het duurde dus een paar duizend jaar om van acht naar 190 miljoen mensen te komen. Rond het jaar 1700 waren er zo’n 600 miljoen mensen. Drie keer zoveel dus als in het jaar nul. Vanaf de 18e eeuw neemt de wereldbevolking ineens pijlsnel toe. Van 1 miljard in 1800 naar 2 miljard in 1928, 4 miljard in 1975 en 8 miljard in onze tijd. Ruim dertig keer zoveel als in Tertullianus’ tijd.

Van acht naar 8 miljard. De impact van dit verschil op het denken en leven van mensen is niet echt voor te stellen. Bezorgdheid over het alsmaar toenemende aantal mensen op de wereld echter wel. Hoe lang zal dit nog goed gaan? Een vraag die angst of bezorgdheid voor de toekomst oproept. Want blijft er wel genoeg over voor mij? Die angst heeft in alle tijden mensen beziggehouden. Ze bepleitten maatregelen tegen overbevolking en zagen die als bron van armoede en conflicten en als oorzaak van afnemende welvaart. In 1798 pleitte de Engelse dominee Malthus voor uithongering en het verspreiden van malaria om overbevolking tegen te gaan. In 1974 werd in het vervolgrapport van de Club van Rome gesteld dat de wereld kanker heeft en de kanker is de mens. De strenge Chinese eenkindpolitiek houdt hier waarschijnlijk nauw verband mee. Het kan dus nogal wat consequenties hebben als we ons in deze negatieve gedachtenspiraal laten meenemen.

Logisch dat de enorme bevolkingsgroei vragen oproept. Die confronteert ons immers met allerlei nieuwe vraagstukken die om antwoorden roepen. Het is echter de vraag of er grond is voor pessimistische gedachten over de relatie tussen het aantal mensen op aarde en de problemen die we ervaren rond onze manier van leven. Wat vaak vergeten wordt, is dat er nieuwe oplossingen bedacht kunnen worden die buiten ons voorstellingsvermogen liggen. Wat de realiteit ons laat zien, is dat we als mensheid gezegend zijn met een enorme creativiteit en een aarde vol onontdekte mogelijkheden. Steeds als zich een nieuw vraagstuk voordoet, blijkt God mensen in staat te stellen dit op te lossen met voortschrijdend inzicht in Zijn schepping. Een voorbeeld is de ontwikkeling van polderbemaling. Door inklinking van de bodem zijn er steeds krachtiger pompen nodig om droge voeten te houden. De ontwikkeling van watermolens naar stoomgemalen en elektrische centrifugaalpompen sloot daar steeds goed op aan. Tenslotte heeft God alle 8 miljard mensen gemaakt. Zou Hij er dan geen zorg voor hebben, zoals Hij dat ook tegen Jona zei met het oog op Ninevé?

Steeds wordt er vanuit de bestaande kennis en techniek gezocht naar nieuwe mogelijkheden om de vraagstukken van vandaag aan te pakken. Momenteel is dat de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie en wereldwijde sociale netwerken. Deze technieken worden gretig toegepast om enorme massa’s mensen enigszins onder controle te houden of naar de hand te zetten. Tegelijk geldt dat de oplossingen van gisteren niet meer geschikt zijn voor de situatie van vandaag. Vaak worden de jaren 60 van de vorige eeuw gezien als voorbeeld van een goede balans tussen welvaart en duurzaamheid. Er leefden toen echter zo’n drie miljard mensen. Omdat we momenteel met ruim dubbel zoveel zijn, kun je niet automatisch stellen dat wat toen goed was ook geschikt is voor nu. Het is dan ook onze taak om te zoeken naar passende antwoorden op de vraagstukken van onze eigen tijd, zonder ons mee te laten voeren met on-Bijbelse toekomstvoorspellingen of een hang naar het verleden.

De auteur studeerde Sustainable Energy Technology en is docent aan de opleiding Werktuigbouwkunde op het Hoornbeeck College.