Bijna de hele Kamer vindt dat de tolken snel naar Nederland moeten worden gehaald. Hun leven loopt gevaar door de terugtrekking van de buitenlandse troepen uit Afghanistan. De Taliban dreigen de tolken te vermoorden. Het is een „zaak van leven en dood”, erkent ook de bewindsvrouw.

De Kamer vindt de procedures voor de tolken om naar Nederland te komen veel te bureaucratisch en mist een gevoel van urgentie bij het kabinet. „Kan het niet korter”, vroeg Salima Belhaj (D66). Jeroen van Wijngaarden (VVD) ziet een „zorgwekkend beeld” als het gaat om de asielprocedure. De tolken worden „gefrustreerd”, zei Jasper van Dijk (SP).

Bijleveld gaat met minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) overleggen welke versnelling in de procedure kan worden aangebracht. Volgens haar wordt er al een minimum aan documenten gevraagd aan de tolken. Ze wees erop dat de Afghaanse autoriteiten ook documenten eisen van de tolken voor ze mogen vertrekken.

De partijen begrijpen niet waarom niet eerder besloten is een plan te maken om de tolken op te halen. Door corona kwam er vertraging in het ophalen van tolken, aldus de minister. Ook werd ze verrast door het Amerikaanse besluit van 14 april om uiterlijk 11 september alle troepen te hebben teruggetrokken. Sinds april zijn tien tolken naar Nederland gekomen.

Nederland heeft tijdens de inzet in Afghanistan de afgelopen twintig jaar met zeker 273 lokale tolken gewerkt. Van hen hebben er meer dan negentig al goedkeuring gekregen om naar Nederland te komen. Van hen zijn er al 68 met hun gezin in Nederland aangekomen. Er zijn 101 asielaanvragen om diverse redenen afgewezen, onder meer omdat ze niet kunnen bewijzen voor de Nederlanders te hebben gewerkt.

Niet alle tolken willen naar Nederland. Er zijn veel tolken die bij meerdere landen in dienst zijn geweest en naar een ander land vertrekken. „Soms willen tolken ook gewoon niet weg”, aldus de minister. Actief benaderen van tolken zoals de Kamer wil is „lastig” omdat onbekend is waar de tolken verblijven.

Volgens de minister hebben Afghaanse tolken geen moeite om naar de ambassade in de hoofdstad Kabul te komen voor de aanvraag. Dat hoeft maar één keer, het meeste van de aanvraag kan digitaal worden geregeld, aldus Bijleveld. Aan de tolkenregeling zit geen einddatum.