De Tweede Kamer wil dat de tolken snel asiel in Nederland kunnen krijgen. Zij lopen gevaar in eigen land omdat de buitenlandse troepen na twintig jaar vertrekken. De Taliban bedreigen Afghanen die voor de Amerikanen of de NAVO-landen hebben gewerkt. Het kabinet zegt de tolken „zo snel mogelijk” hierheen te willen halen zodat ze dan hier de asielprocedure kunnen doorlopen.

Afghaanse tolken die voor de Nederlandse krijgsmacht hebben gewerkt, krijgen sinds 2019 een speciale status. Ze worden aangemerkt als systematisch vervolgde groep, waardoor ze recht op asiel in Nederland krijgen. Die regeling kwam er op aandringen van D66 en de ChristenUnie.

Volgens Defensie hebben de afgelopen decennia 273 Afghanen voor de Nederlandse militairen getolkt. Zij hebben een zogenoemde tolkenpas gekregen. „Het beeld is dat niet alle 273 personen de behoefte hebben om naar Nederland te komen”, aldus Defensie.

Er zijn 101 asielaanvragen afgewezen, schrijft minister Ank Bijleveld (Defensie) op Kamervragen van PvdA’er Kati Piri. De redenen voor de afwijzing zijn „divers”. Ze konden niet aantonen dat zij voor de Nederlandse missie hebben gewerkt of moeten in een ander NAVO-land asiel aanvragen, omdat ze voor dat land langer hebben gewerkt.

De asielaanvraag van 83 Afghaanse tolken wordt nog door Nederland onderzocht. Zij moeten nog aanvullend bewijs leveren dat ze voor Nederland hebben gewerkt of er wordt getwijfeld aan de echtheid van hun documenten. Bij deze groep horen ook Afghanen die binnenkort naar Nederland reizen.

„Een van de grootste uitdagingen voor de tolken en hun gezin is om bij lokale Afghaanse overheden een identiteitsbewijs te verkrijgen en om de juiste documentatie bij de ambassade te kunnen overleggen”, aldus Bijleveld. Bij de Nederlandse ambassade in Kabul zijn in totaal 287 aanvragen ingediend, 14 meer dan Defensie zegt te hebben ingezet.

De militaire vakbonden AFMP en VBM riepen dinsdag met een aantal internationale organisaties de NAVO nog op om de Afghaanse tolken en hun families zo snel mogelijk te evacueren. Procedures voor de tolken om in Nederland asiel te krijgen, verlopen volgens de bonden „enorm bureaucratisch”.

De Tweede Kamer spreekt woensdag met de minister over de Afghaanse tolken.