Abrupt kwam er begin vorig jaar een einde aan een jaarplan vol met lezingen, tours met buitenlandse sprekers en predikantenbijeenkomsten. Het coronavirus maakte deze ontmoetingen onmogelijk. „We moesten onszelf echt opnieuw uitvinden”, zegt woordvoerder Richard Groenenboom van SDOK.

Al heel snel kwam bij de organisatie het besef: we moeten online inzetten om de binding met onze achterban te houden. „Je wilt toch mensen bereiken.” Met zijn achtergrond als radiopresentator zette Groenenboom in korte tijd een serie podcasts op. Daarnaast zond de stichting online talkshows uit. Dat SDOK al voor de coronacrisis een actief onlinebeleid voerde, maakte de overgang eenvoudiger.

Ook Open Doors kon voortborduren op online-ervaring. Hoewel de organisatie „overvallen” werd door het virus, werden er al snel digitaal dingen op touw gezet, aldus directeur Maarten Dees. Aanvankelijk met een gebedsvlog via YouTube, waarbij medewerkers elke dag een gebedspunt uitspraken, om vervolgens ook de grotere evenementen digitaal te organiseren. Uniek waren de virtuele reizen naar landen waar sprake is van christenvervolging.

Hulp Vervolgde Christenen (HVC) wist de achterban nog voor eind maart 2020 –de maand van de eerste coronamaatregelen– warm te maken met een WhatsAppactie. „Dat was een eenvoudige manier om de nood onder de aandacht te brengen”, zegt directeur Jan Dirk van Nifterik. „Het bericht verspreidde zich als een olievlek over Nederland. De kracht van digitale media werd gelijk duidelijk.” Daarna organiseerde HVC meerdere digitale bijeenkomsten.

De rooms-katholieke organisatie Kerk in Nood schakelde niet meteen over, zegt woordvoerder Dennis Peters. „De ramp in Libanon in augustus 2020 is voor ons de aanleiding geweest om online te gaan. We hebben een webinar gegeven, en gelijk daarna besloten om dat vaker te doen.” De organisatie investeerde onder andere door middel van documentaires en lezingen in meer online-aanwezigheid.

Animo

Alle vier de organisaties maakten zich aan het begin van de crisis op voor een moeilijk jaar. Worstcasescenario’s werden uitgewerkt en begrotingen naar beneden bijgesteld. Maar tegen alle verwachtingen in blijken de onlineactiviteiten de successen van voorgaande jaren te overstijgen.

Het aantal mensen dat SDOK wist te bereiken, is de afgelopen maanden verveelvoudigd. De organisatie trekt in normale tijden tijdens een tour door het land met een buitenlandse spreker een paar duizend mensen, schetst Groenenboom het beeld. Tijdens het laatste online event dat de stichting organiseerde, wist ze 25.000 mensen te trekken. „Daar zijn we echt verwonderd over.”

De groeiende betrokkenheid uit zich niet alleen in kijkcijfers. Ook van de boekaanvragen wordt heel veel gebruikgemaakt, zegt Groenenboom. „Of neem de gebedsapp. Het aantal downloads is verdubbeld: van 1240 keer in 2019 naar 2036 in 2020.” Daarnaast zag hij het aantal mensen dat via de mail een nieuwsbrief ontvangt, verdubbelen. Voor de podcast stemmen zo’n 800 luisteraars af. „Dat is een heel betrokken groep.”

Ook Open Doors kan ongekende cijfers voorleggen. De laatste Open Doorsdag heeft de organisatie uit Ermelo online zo’n 45.000 mensen bereikt, waar normaal gesproken 8000 mensen samenkomen. Voor virtuele reizen was eveneens veel animo. Enkele honderden mensen meldden zich aan. Ook het aantal mensen dat op de een of andere manier betrokken is bij het werk van Open Doors groeide. „Overweldigend”, noemt Dees de aantallen. „Het onlineavontuur zit enorm in de lift.”

HVC-directeur Van Nifterik heeft geen harde cijfers omdat de online events op verschillende platformen getoond zijn. Maar ook hij ziet een enorme toename in het aantal kijkers. „Het is echt wel een tienvoud van wat je normaal bij een fysieke bijeenkomst hebt. Daarnaast is de onlinebetrokkenheid tijdens een uitzending behoorlijk groot.”

Voor Kerk in Nood liggen de cijfers net wat anders. De documentaires doen het goed, maar de online Avond van de Martelaren trok ongeveer evenveel belangstellenden als tijdens fysieke bijeenkomsten. Desondanks is woordvoerder Peters „aangenaam verrast.” De achterban is gemiddeld genomen wat ouder, legt hij uit. „Een deel daarvan komt niet zo makkelijk op het internet en vindt Zoom lastig om te gebruiken.” De organisatie heeft met de onlineactiviteiten een wat jongere doelgroep weten te bereiken, denkt Peters. En daar is hij blij mee.

Authentieke verhalen

Hoe komt het dat de betrokkenheid op de vervolgde kerk zo sterk is gegroeid? Dees: „Nu wij ook met allerlei beperkingen te maken hebben, kunnen mensen zich veel beter inleven in de christenen die deze elke dag ervaren. Je kunt onze situatie natuurlijk niet vergelijken met landen die in de top 50 van onze ranglijst staan, maar ik denk dat het helpt om meer begrip te krijgen.”

Volgens Groenenboom ervaren mensen online veel minder een drempel. Ook deed de stichting veel aan marketing om de online events onder de aandacht te brengen. Maar bovenal voorzien de verhalen over de vervolgde kerk in een „grote behoefte”, zegt de woordvoerder. „Het zijn de authentieke verhalen die enorm gewaardeerd worden. Het gaat niet om een praatje van een stichting, maar om de lessen die we van vervolgde christenen kunnen leren en hoe we die toe kunnen passen in ons dagelijks leven.”

Verwondering

Wat terugkijkend overblijft, is vooral verwondering. „Net voor Covid-19 over ons heen spoelde, zijn we als organisatie overgegaan op Office 365 en Teams”, zegt Dees. „De Heer heeft ons hierop voorbereid.” Ook woordvoerder Groenenboom telt zijn zegeningen. „Dat God juist door moeilijke omstandigheden goede en mooie dingen heeft gewerkt, stemt ons enorm dankbaar.” „God heeft een veel grotere reikwijdte op oog”, zegt ook Van Nifterik. „Ik heb mij geschaamd dat ik de begroting naar beneden had bijgesteld, terwijl God er 65 procent extra inkomsten bij deed.”

Ondanks alle digitale successen zien de organisaties er weer naar uit om normale bijeenkomsten te beleggen. „Fysiek heeft altijd onze voorkeur omdat je van hart tot hart kunt praten en verhalen kunt delen”, zegt Van Nifterik. „Mensen in een zaaltje ontmoeten, rondreizen met een buitenlandse spreker, dat mis je wel”, ervaart ook Groenenboom.

Bij Open Doors is iedereen „vol verlangen” om weer mensen te kunnen ontmoeten. Gebed is een belangrijk onderdeel van de missie van de organisatie, zegt Dees. „Online bidden is mogelijk, maar er gaat niets boven in groepen bij elkaar komen en samen bidden.” Die ervaring deelt Peters van Kerk in Nood. „Veel mensen hebben aangegeven dat ze blij waren met de Avond van de Martelaren online, maar dat ze de volgende keer toch graag weer persoonlijk aanwezig zijn.”

Alles op alles

Voor alle vier de organisaties lijdt het echter geen twijfel: na de coronacrisis is online helemaal niet meer weg te denken. Fysieke bijeenkomsten, gecombineerd met een live-uitzending, hebben de toekomst. Dees: „Er kan een tijd komen waarin we misschien niet de mogelijkheid hebben om in vrijheid dingen te organiseren. Daarom moeten we nu alles op alles zetten. En dan is online een geweldige kans om heel veel mensen te bereiken.”