Mogelijk moeten er binnenkort opnieuw Nederlanders worden geëvacueerd. Er zijn nog dertig tot veertig Nederlanders in Ivoorkust, plus zestien militairen van het Korps Commando Troepen (KCT), die de ambassadestaf en de residentie beveiligen.

De Zuiderkruis is uit voorzorg vrijdag al uit de haven van Den Helder vertrokken in de richting van West-Afrika. Het schip kan, als het flink doorvaart, in negen dagen voor de kust van Ivoorkust zijn.

Zaterdagmorgen zou er een Hercules-transportvliegtuig naar de Senegalese hoofdstad Dakar vertrekken. Daar blijft het toestel in afwachting van eventuele besluiten over nieuwe evacuaties. De Hercules nam op de heenvlucht goederen van een Franse hulporganisatie mee.

Zodra de Zuiderkruis aankomt voor de kust van Ivoorkust, keert de Hercules terug naar Nederland. De Zuiderkruis heeft helikopters aan boord voor de evacuaties en een peloton mariniers voor de veiligheid tijdens een eventuele evacuatie.

De terugkeer van de 58 evacués was vrijdagavond een emotioneel gebeuren. Familieleden vielen elkaar op de militaire vliegbasis Eindhoven huilend in de armen. De spanningen van de laatste dagen kwamen naar buiten.

Enkele Nederlandse gezinnen in Ivoorkust werden maandag uit hun huizen verjaagd door plunderende bendes. Hun huizen werden grotendeels leeggehaald. De gezinnen vonden een veilig heenkomen in het VN-hoofdkwartier in Abidjan of op de grote Franse legerbasis.

Aan boord van de KDC-10 zaten ook mensen uit andere landen. Het betreft 24 Belgen, 5 Zweden, 4 Fransen, 1 Griek, 4 Indiërs en verder mensen uit Tsjechië, Zwitserland, Ivoorkust, Vietnam en Guinee-Bissau.

De geëvacueerden vertrokken donderdag uit de Ivoriaanse havenstad Abidjan naar de Senegalese hoofdstad Dakar, waar zij de nacht hebben doorgebracht.

De achtergebleven kernstaf van vier diplomaten op de Nederlandse ambassade in Ivoorkust wordt dag en nacht bewaakt door een groep van zestien Nederlandse commando’s. Die werden speciaal voor die taak ingevlogen.

Volgens legerwoordvoerder overste N. van der Zee zijn de commando’s in Abidjan „voor langere tijd geheel zelfvoorzienend.” Nadat ze donderdag eerst hadden geholpen met de evacuatie van ongeveer honderd mensen, is hun primaire taak nu de beveiliging van het ambassadepersoneel en de residentie van de ambassadeur. Die beveiliging gaat 24 uur per dag door.

Bij hun taken mogen de commando’s geweld gebruiken „uit zelfverdediging en ter verdediging van personen en goederen die onder hun bescherming staan”, aldus minister Kamp in een brief aan de Tweede Kamer. Ze hebben de beschikking over mitrailleurs, automatische geweren, handvuurwapens en nachtzichtapparatuur. De zogeheten geweldsinstructie is robuust. Kamp: „Hiermee worden de risico’s die aan deze operatie zijn verbonden zo klein mogelijk gehouden.”

Evacuaties van Nederlanders zijn niet uitzonderlijk. In mei 1998 werden zeker 2000 Nederlanders geëvacueerd uit Indonesië, toen daar ernstige ongeregeldheden ontstonden rond het aftreden van president Soeharto. In de zomer van dat jaar ontvluchtten enkele tientallen Nederlanders Congo nadat rebellen zich daar tegen buitenlanders hadden gekeerd.