„De mensen hier zijn niet zo voorzichtig”, zegt Wim Hoogstraten (66) op een voetgangersdijkje vlak bij de haven in Yerseke. Vooral in dat dorp heeft het virus huisgehouden. In januari merkte de GGD Yerseke aan als zogenoemde coronahotspot. Hoewel dat inmiddels vier maanden geleden is, blijven de cijfers hoog in de hele gemeente Reimerswaal. Hoogstraten wijst om zich heen: „Nu zie je ook overal mensen lopen.”

Bij het oorlogsmonument in het dorp zijn de bloemenkransen nog vers. Twee meisjes met een hond lopen eromheen. Veel mensen hebben de vlag uitgehangen. In de tuin van een huis dat tegenover de veelbesproken gereformeerde gemeente staat, ligt een omgevallen fiets.

Veelbesproken, omdat in het meer dan 1400 zitplaatsen tellende kerkgebouw elke zondag nog kerkdiensten met zo’n 350 bezoekers zijn. Wat betreft Kaschenka de Jonge (42), woonachtig in Yerseke en doktersassistente in Kloetinge, laat de kerk minder bezoekers toe. Tegelijk wil ze niet beweren dat besmettingen tot de kerkdiensten terug te leiden zijn. „Dat roepen sommige mensen wel, maar ik vind het verkeerd om dat te zeggen.”

„De kerkdiensten verlopen keurig”, meent daarentegen een 28-jarige moeder van twee kinderen die in de gereformeerde gemeente kerkt. „We houden afstand, ontsmetten onze handen… Ik geloof niet dat het daaraan ligt.” In januari ging het virus rond in haar familie, maar iedereen kwam ervan af met milde klachten.

Op de dijk bij de Oosterschelde staat een straffe wind. Op een strandje aan het water vermaken verschillende groepjes mensen zich met vliegers. Even verderop zoeken een man en een vrouw oesters.

Aan de andere kant van de dijk, aan de rand van het dorp, vermaken Sophie (15), Lilian (16), Demy (14) en Zjos (14) zich in een speeltuintje met een glijbaan en een schommel. Sommige mensen wijzen naar de jongeren: zij zouden het virus verspreiden door feestjes en veelvuldig sociaal contact. Het viertal gelooft dat daar best een kern van waarheid in kan zitten, maar ze denken eerder aan school als oorzaak. „Afstand houden op school werkt niet. In de klas moeten we uit elkaar zitten, maar in de aula houdt bijna niemand afstand.”

Zo was er recent nog een uitbraak in een klas op een van de locaties van het Calvijn College, waar de dochter van mevrouw Molhoek (72) uit Krabbendijke in de mediatheek werkt. Van een klas werden tien leerlingen positief getest. Daarop werden alle leerlingen naar huis gestuurd. Zelf heeft Molhoek van dichtbij niet met corona te maken. Haar dochter werd getest na de uitbraak, maar de uitslag was negatief.

Mondkapje

Hoe het kan dat het virus juist in Reimerswaal zo toeslaat, daar heeft Molhoek geen idee van. Zo letten lokale ondernemers goed op naleving van de regels, zegt ze. „Bij de slager bijvoorbeeld mogen er maar vier mensen naar binnen. Daarna moet je buiten wachten.” En iemand die in de winkel kwam zonder mondkapje werd daarop aangesproken, waarna ze het mondneusmasker alsnog opzette.

Elders is dat wel anders. Monique Hoppers (59) uit Kruiningen ziet geregeld dorpsgenoten die zonder mondkapje de supermarkt ingaan, of „op halfzeven, dat de neus onbedekt is. Dan denk ik: Laat het dan helemaal zitten.” Overigens zijn dat wel de uitzonderingen, benadrukt Hoppers. „Maar de naleving van de maatregelen begint te verwateren.”

Burgemeester José van Egmond herkent die laconieke houding bij verschillende mensen wel, maar dat is volgens haar niet uniek. „Hoe langer het duurt, hoe moeilijker mensen het vinden om zich aan de maatregelen te houden. Dat geldt voor het hele land.”

Uit landelijk onderzoek van de Rijksoverheid blijkt dat een maatregel als mondkapjes in de publieke binnenruimte landelijk juist meer wordt nageleefd door de maanden heen. Thuisblijven bij klachten geeft een grilliger beeld. Het maximumaantal te ontvangen gasten thuis heeft duidelijk aan naleving ingeboet. Voor de avondklok gold dat in mindere mate.

De hoge coronacijfers in Reimerswaal laten zich niet eenvoudig verklaren, zegt Van Egmond. De oorzaak is volgens haar een combinatie van agrarische en voedselverwerkingsbedrijven binnen de gemeente, scholen en grote gezinnen. „Reimerswaal heeft relatief veel bedrijven die schaal- en schelpdieren verwerken. Werknemers van die bedrijven kunnen niet thuiswerken en moeilijk afstand houden op het werk.”

Ondanks de hoge cijfers in haar gemeente is de burgemeester blij met de versoepelingen van 28 april. „Het is toch heerlijk dat je op een terras in de zon wat kunt drinken als je gaat fietsen? Met andere woorden: het geeft lucht en het kan prima als mensen zich houden aan de basismaatregelen. En denk eens aan de ondernemers. Het zal je zaak maar zijn die zolang dicht moet.”