Na tien jaar actief te zijn geweest in het kinderevangelisatiewerk in een klein dorp in Hongarije zijn wij (mijn vrouw, mijn jongste zoon en ik) in 2018 naar Hongarije verhuisd om dit werk te intensiveren. De gastvrije en pragmatische Hongaar staat vaak in schril contrast met de individualistische en planmatige Nederlander. Het is verdrietig hoe vaak de nieuwsmedia negatief berichten over dit mooie land. Reden voor een analyse.

Hongarije heeft een sterk historisch besef en gebruikt dit ook. In 896 trokken de Magyaarse paganistische stammen over de Karpaten en namen ze de Pannonische vlakte in bezit. Ruim honderd jaar later werd István (Stefanus) koning. Hij stichtte de christelijke Hongaarse staat. Na het plotselinge overlijden van zijn zoon Imre gaf hij de landsregering, belichaamd door de kroon, over aan de Koning der Koningen. Hoogtepunten en dieptepunten wisselden elkaar hierna af.

Enkele dieptepunten zijn vooral bepalend voor de situatie van vandaag: 150 jaar overheersing door het islamitische Ottomaanse Rijk (vanaf 1526), het verlies na de Eerste Wereldoorlog van twee derde van het Hongaarse grondgebied (verdrag van Trianon) en de communistische dictatuur van na de Tweede Wereldoorlog tot 1989. In 1989 werd de Hongaarse Republiek een parlementaire democratie. Sinds 2010 is de conservatieve Fidesz-partij van minister-president Orbán aan de macht, met een democratisch gekozen absolute meerderheid in het parlement. Sindsdien is Hongarije bezig zijn christelijke nationale identiteit te hervinden.

Liberale kritiek

Europa heeft in het verleden Hongarije meermaals in de steek gelaten en onevenredig hard behandeld. Ook nu wordt vooral vanuit progressief liberale hoek veel kritiek geuit op Orbán. Voorlopig dieptepunt vormt hierbij het in gang zetten van de artikel-7-procedure (in 2018) door het Europees Parlement, onmiskenbaar als gevolg van Hongarijes immigratiebeleid. Met deze procedure kan de EU actie ondernemen wanneer ze vindt dat een lidstaat de Europese waarden schendt of dreigt te schenden. Het koppelen van voorwaarden aan het coronanoodfonds is hier een vervolg op. Hierbij wordt de schijn gewekt dat het gaat om het behoud van democratie en de rechtstaat, twee vaak demagogisch gebruikte begrippen. De inhoud hiervan is echter geliberaliseerd.

Dit heeft gevolgen. In een democratie zijn alle burgers voor de wet gelijk. Echter, in een liberale democratie voert de vrijheid van de autonome burger de boventoon. Vandaar bijvoorbeeld de genderideologie. Godsdienstvrijheid komt hiermee in gevaar, zoals recent rond de Bremer dominee Latzel.

Liberale normen worden tegenwoordig niet alleen vanzelfsprekend geacht, maar zelfs verabsoluteerd. Hiermee wordt de democratie omgevormd tot een dictatuur. Doel: één liberaal Europa. Wee het land dat deze droom in de weg staat. Hongarije wordt het zelfbeschikkingsrecht daarom ontzegd, bijvoorbeeld als het om immigratiebeleid gaat. Orbán wordt geframed als xenofoob en populist. Zijn christelijke politiek wordt weggezet als homofoob. Er wordt ook met twee maten gemeten: Orbán wordt beschuldigd van vriendjespolitiek, maar ex-voorzitter Juncker van de Europese Commissie benoemde ‘gewoon’ vriend Martin Selmayr als secretaris-generaal.

Salomo

Het is dan ook teleurstellend dat de ChristenUnie (CU) meer moeite lijkt te hebben met christelijke ”autocraten” dan met liberale ”democraten”. Vorig jaar nog werd het verzoek om Fidesz uit de Europese Volkspartij (EVP) te zetten zelfs van harte ondersteund. De CU laat zich graag voorstaan op democratie, vrijheid en rechtstaat. Deze politieke begrippen hebben als zodanig echter niets van doen met christelijke normen en waarden en zijn bovendien relatief. Hoe zou de CU gereageerd hebben op de regering van koning-rechter Salomo? De Bijbel is helder: God beveelt Zijn geboden te bewaren, ongeacht de bestuursvorm.

De echte strijd gaat tussen de aan God gehoorzame mens en de autonome vrije mens. Orbán regeert wellicht wat autocratisch. Er zijn vraagtekens te zetten bij sommige maatregelen. Tegelijk geldt dat veel kritiek is gebaseerd op onderbuikgevoelens en vooronderstellingen. Maar vereist deze postchristelijke samenleving juist niet kordaat leiderschap?

Gods leiding

Orbáns beleid leidt ondertussen tot een stil en gerust leven voor veel christenen. Het gezin vormt de centrale waarde van deze christelijke democratie. Het kan een lening van 30.000 euro krijgen, die na de geboorte van het derde kind wordt kwijtgescholden. Verder zijn er voor gezinnen subsidies en belastingvoordelen. Verandering van geslacht is bij wet niet toegestaan. Adoptie door ongetrouwde stellen is niet mogelijk.

Met 150 jaar islamitische overheersing achter zich prefereert Hongarije vluchtelingenhulp in de noodlijdende regio’s zelf, via het programma ”Hungary Helps”. Deze hulp is vooral op christenen gericht. Hongaren zijn betrokken op elkaar en minder individualistisch dan Nederlanders. Zij leven meer bij de dag en genieten zo meer van de gaven van God.

Christenen kijken naar Gods leiding in de geschiedenis. Het is geen toeval dat Hongarije vroeger belangrijk was bij de verdediging tegen de islam. Gebruikt God juist nu niet de Hongaren om, als bijna laatste christelijke natie in Europa, van Zijn Naam te getuigen? Laten we letten op de rijke erfenis van koning István.

De auteur is voorzitter van stichting MiKE (kinderevangelisatie in Hongarije)