Wat doen de kerken? Beperkt zingen in een grotendeels lege kerk
Het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) paste eind april het advies voor kerken aan van „zoveel mogelijk digitaal” naar „maximaal dertig bezoekers” per kerkdienst. Voor grotere kerken geldt een maximum van 10 procent van de zitplaatsen in een kerkgebouw. Samen zingen wordt door het CIO „dringend ontraden.” Hoe gaan plaatselijke gemeenten hiermee om? Enkele voorbeelden.
Hervormde gemeente, Katwijk aan Zee
De hervormde gemeente Katwijk aan Zee biedt sinds zondag de mogelijkheid per kerkgebouw 10 procent van de zitplaatsen te benutten. De algemene kerkenraad besloot daartoe in lijn met de meest recente regelingen van het CIO en de Protestantse Kerk, licht scriba J. Kuijt toe.
De Katwijkse hervormde gemeente bestaat uit tien wijkgemeenten die gebruikmaken van vijf kerkgebouwen. Het aantal bezoekers per dienst varieert van maximaal 60 (exclusief medewerkers) in de Ichthuskerk en Maranathacentrum tot maximaal 180 in de Nieuwe Kerk.
Bezoekers moeten zich vooraf inschrijven voor de diensten. Zij worden bij aankomst naar hun zitplaats begeleid. Kosters, coördinatoren en gastheren/gastvrouwen dragen tijdens de uitvoering van hun werkzaamheden mondmaskers. Voor kerkgangers is dit niet verplicht, maar „het leeuwendeel” draagt bij binnenkomst en vertrek wel een mondkapje, zegt Kuijt.
In een dienst mogen maximaal vier personen zingen. Daarbij wordt tussen de voorzangers een onderlinge afstand van 3 meter aangehouden en een afstand van 5 meter tot de mensen in de kerk, „rekening houdend met de mogelijkheden van het kerkgebouw.” Overigens maken de wijkkerkenraden verschillende keuzes als het om zingen gaat, zegt Kuijt. „Sommige kiezen voor voorzangers, andere spelen muziek af die in ons bezit is of maken gebruik van YouTube.”
Gereformeerde gemeente, Bodegraven
De gereformeerde gemeente van Bodegraven volgt de voorschriften van het CIO. In het 800 zitplaatsen tellende kerkgebouw wonen sinds kort tachtig volwassen gemeenteleden de eredienst fysiek bij, aldus scriba Ton van der Schans. „Met de kinderen erbij kom je aan ongeveer honderd kerkgangers. Daarnaast zijn er nog de mensen die een taak hebben, zoals de predikant, de koster, de organist, de technicus, de bhv’ers en zes kerkenraadsleden.” De bezoekers dragen bij het zich verplaatsen in het kerkgebouw mondkapjes en worden door mensen van de bhv naar hun plek gebracht.
De aanwezige gemeenteleden zingen niet, de kinderen evenmin. Dat wordt door een voorzanger gedaan, vooral voor de thuiskijkers en -luisteraars. De laatste psalm wordt wel door iedereen meegezongen. Ook wordt een uitzondering gemaakt voor „Dat ’s HEEREN zegen op u daal’” (Psalm 134:3) tijdens een huwelijksdienst.
Hersteld hervormde gemeente Ouddorp
De hersteld hervormde gemeente (hhg) te Ouddorp verruimt de mogelijkheden voor kerkbezoek nog niet. „In december zijn we teruggegaan van 300 naar –met kinderen erbij– ruim 100 kerkgangers. We hebben recent niet overwogen dat aantal te verhogen”, zegt scriba A. J. van Wijk desgevraagd. „Als we dat doen, moeten we meer inschikken. Dat zou een verkeerd signaal zijn nu het aantal besmettingen nog steeds hoog ligt. We houden ons aan alle maatregelen. Mensen moeten zich veilig voelen.”
Bezoekers vanaf 13 jaar wordt „dringend geadviseerd” bij het binnengaan en het verlaten van de kerk een mondkapje te dragen.Tijdens de dienst wordt vier keer één psalmvers gezongen door de kerkgangers. „Op basis van het volume van de kerk en de afzuiging die we hebben, vinden we dat verantwoord.”
Voordat de coronacrisis bezochten 900 tot 1000 mensen de diensten, zegt Van Wijk. Op dit moment hanteert de kerkenraad een uitnodigingsbeleid. „Alle gemeenteleden kunnen eens in de vier weken of iets vaker een dienst bijwonen.”
Met het oog op vakantiegangers in Ouddorp en omgeving heeft de hhg vorig jaar een periode drie in plaats van twee diensten op zondag gehouden. Wellicht gaat dat weer gebeuren, aldus de scriba. „We zullen dat deze maand bespreken. Ik word alweer geregeld gebeld door mensen die een vakantiehuisje in de buurt hebben.”
Christelijke gereformeerde kerk, Sliedrecht
De christelijke gereformeerde kerk Beth-El in Sliedrecht heeft een aantal weken geleden het aantal kerkgangers per dienst verhoogd van 30 naar ongeveer 120 personen, aldus dr. C. P. de Boer, predikant van de gemeente. Kinderen onder de twaalf jaar worden niet meegerekend. Daarbij neemt de gemeente „alle bekende coronamaatregelen” in acht. Het Sliedrechtse kerkgebouw heeft 1500 zitplaatsen.
Ook de gemeenteleden die in de dienst een taak hebben, worden niet meegeteld. Volgens dr. De Boer gaat het daarbij om de predikant, twee ouderlingen, een diaken („de kerkenraad omvat 23 personen”), de organist, de koster, een of twee gemeenteleden die voor de livestream zorgen en een paar EHBO’ers en bhv’ers.
Tijdens de eredienst wordt alleen gezongen door de mensen die op de voorste rij zitten. Dat zijn ongeveer acht personen.
Gereformeerde gemeente in Nederland, Terneuzen
De gereformeerde gemeente in Nederland te Terneuzen heeft het aantal subwijken dat per dienst wordt uitgenodigd met ingang van afgelopen zondag verhoogd van drie naar vier. „Onze kerk heeft 650 zitplaatsen. De afgelopen maanden hadden we per dienst gemiddeld 125 aanwezigen. Dat kan nu oplopen tot naar schatting 200”, licht scriba M. W. Stouten toe. „We wilden graag naar een situatie waarin alle leden één keer per zondag naar de kerk kunnen. Na de laatste persconferentie zagen we mogelijkheden om wat op te schalen.”
De scriba geeft aan dat de gemeente zich „strikt” houdt aan maatregelen zoals desinfectie en het gebruik van mondkapjes. De gemeente zingt tijdens de dienst vier keer één psalmvers.
Op zondag 30 mei zal „in aangepaste vorm” voor het eerst sinds november 2019 het Heilig Avondmaal worden bediend. „Het is een paar keer doorgeschoven. We vonden het belangrijk dit zichtbare sacrament te bedienen op een zondag waarin de hele gemeente weer een dienst kan bijwonen.”
