De reorganisatie is een direct uitvloeisel van het strategisch beleidskader dat in januari werd vastgesteld door de generale synode. Daarin was –tussen de regels– al te lezen dat de landelijke dienstenorganisatie een andere koers ging varen.

Er is volgens het landelijk bestuur en directie „een transformatie van de dienstenorganisatie nodig om echt van betekenis te kunnen blijven voor de kerk.” De veelheid van doelen, diensten en producten maken het aanbod van de dienstenorganisatie te versnipperd. Het huidige aanbod sluit te weinig aan bij de vragen waar gemeenten mee worstelen. Daarbij wordt de dienstenorganisatie vaak als „te zendend ervaren.” Kort gezegd: er werd in ‘Utrecht’ veel ontwikkeld qua beleid, maar soms zaten gemeenten daar helemaal niet op te wachten. Die kampten met allemaal andere vragen. Bijvoorbeeld hoe je als krimpende gemeente met het oog op de toekomst financieel en qua bemensing verder zou kunnen. Ook is er meer behoefte aan structurele begeleiding, bijvoorbeeld bij kerkenraden, zo blijkt uit onderzoek.

Toekomstgericht

Daarom wordt nu een dienstverleningsmodel ontwikkeld dat meer aansluit bij die toekomstgerichte vragen, zegt directeur Jurjen de Groot. „Per 1 juni moet de nieuwe dienstenorganisatie een feit zijn.”

Enkele maanden geleden werd duidelijk dat ongeveer 8 fte boventallig zou worden. „Onder de streep houden we denk ik zelfs hetzelfde aantal fte’s als nu, dat zijn er zo’n 203. Al zal pas in juni precies duidelijk zijn welke medewerkers blijven of vertrekken.”

Voor medewerkers die uit dienst gaan is er een sociaal plan, dat is afgestemd met de vakbonden, aldus De Groot. „Het is geen financieel gedreven herstructurering, want we gaan zelfs investeren.” De transformatie zal de komende twee jaar wel extra kosten met zich meebrengen. Na circa twee jaar moet er een nieuw financieel evenwicht gevonden, doordat de investeringen en gemaakte keuzes zich vertalen naar minder kosten.

Programmalijnen

Een voorbeeld van de versnippering was bijvoorbeeld dat er aparte clusters waren voor diaconaat, missionair werk en voor het ondersteunen van dorpskerken (Dorpskerkenbeweging). „Terwijl dat eigenlijk allemaal integraal terug moet komen in alles wat je doet.”

De Protestantse Kerk wil kerk zijn te midden van „alle zeventien miljoen Nederlanders”, aldus De Groot en gaat zich richten op vier programmalijnen: het ondersteunen van lokaal kerk-zijn; het bovenlokaal vormgeven aan kerk-zijn; het vormgeven aan kerk-zijn over grenzen, via Kerk in Actie; en het ondersteunen van predikanten, kerkelijk werkers en pioniers, in de poot Vitale Roeping.

Door die focus moet de Protestantse Kerk zichtbaarder worden en meer maatwerk kunnen bieden. Er komt een nieuw dienstverleningsmodel, met daarin eerste-, tweede- en derdelijns werk. Het eerstelijnswerk is gericht op contact en relatie (via de classispredikanten en een landelijk contactcentrum).

In het tweedelijnswerk wordt er verdiepende ondersteuning met langere begeleidingstrajecten aan gemeenten aangeboden, aan andere kerkplekken (pioniersplekken en huisgemeenten in oprichting) en aan de werkers in de kerk.

„We worden straks een makelaar in de vragen van gemeenten en wij zoeken daar dan experts bij die dat kunnen begeleiden. We krijgen meer een regierol”, aldus De Groot. Het zal dan gaan om betaalde dienstverlening.

Ondersteuning

De landelijke kerk wil daarnaast gemeenten blijven ondersteunen bij juridische zaken, vragen rond kerkelijk werkgeverschap, ledenregistratie, financiën, communicatie en fondsenwerving.

De dienstenorganisatie zet verdere stappen op het terrein van digitalisering, naast de huidige website (www.protestantsekerk.nl). Zo wordt er nagedacht om mogelijk een persoonlijke digitale omgeving in te richten, waar al het aanbod wordt samengebracht voor die desbetreffende persoon, bijvoorbeeld het financieel registratiesysteem FRIS, maar ook de landelijke ledenregistratie LRP en digitale nieuwsbrieven. De Groot: „Het is inderdaad te vergelijken met wat je ook bijvoorbeeld elders ziet in het bedrijfsleven. Je moet denken aan een portal www.mijnprotestantsekerk.nl.” Utrecht wil ook weten wat de lokale PKN-gemeenten voor wensen hebben, via al eerder aangekondigde luisterrondes in het land. De bedoeling is dat deze luisterronde in september zal starten.