Verdubbeling van beschikbaar inkomen is niet alleen goed nieuws
In een tijdsbestek van ruim 50 jaar is het beschikbare inkomen van Nederlanders twee keer zo groot geworden. Het steeg sinds 1969 van 10.300 euro naar 21.900 euro, een plus van 112 procent, zo berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag.
Let wel: het gaat hier om het bedrag dat iemand op de betaalrekening krijgt, dus na betaling van belasting, en dat beschikbaar is voor onder meer woonlasten, boodschappen en uitjes. En: bij deze berekening is rekening gehouden met de inflatie.
Deze inkomensstijging is goed nieuws. Een christen belijdt immers dat voorspoed een zegen van God is, gegeven om Hem en de naaste te dienen. Dergelijke cijfers zouden daarom dankbaar moeten stemmen.
Met de toename van de welvaart is ook de levensverwachting van de doorsnee Nederlander gestegen. Werd de gemiddelde Nederlander in 1969 73,6 jaar oud, inmiddels is dat zo’n 82 jaar. Ook het aantal gezonde levensjaren nam toe. Dat komt grotendeels door betere en toegankelijkere zorg en door verbeterde hygiëne, (voedsel)veiligheid en huisvesting. Om één voorbeeld te noemen: in 1969 waren er ruim 3000 verkeersslachtoffers te betreuren, vorig jaar waren dat er iets meer dan 600. Wie de neiging heeft het verleden te verheerlijken, zou dergelijke ontwikkelingen –die mede mogelijk zijn geworden door toegenomen welvaart– goed op zich moeten laten inwerken.
Tegelijkertijd dringt de vraag zich op of het leven van de gemiddelde Nederlander de afgelopen 50 jaar kwalitatief rijker is geworden. Hij kan dan weliswaar beschikken over meer vrije tijd, een hausse aan apparatuur die het leven moet vereenvoudigen, een mooie auto en dito huis, echte rijkdom wordt niet bepaald door het saldo op de spaarrekening. Gezondheid, geluk en welzijn wegen uiteindelijk minstens zo zwaar.
Daar komt bij dat financiële rijkdom niet alleen een zegen is, maar ook een risico. Hoewel de Bijbel voorbeelden geeft van gelovige rijken, blijft Jezus’ waarschuwing aan zijn volgelingen staan: Ik zeg u dat een rijke zwaarlijk in het Koninkrijk der hemelen zal ingaan.
De CBS-cijfers over financiële rijkdom gaan hand in hand met andere ontwikkelingen: in de periode na 1970 is de ontkerkelijking in Nederland hard gegaan. Miljoenen Nederlanders keerden de kerk de rug toe. En nog steeds daalt het aantal kerkleden – en dat komt niet alleen door vergrijzing. Ook het peil van de moraal is diezelfde halve eeuw gedaald, getuige alleen al de verruiming van de wetgeving op het gebied van medische ethiek.
Secularisatie gaat het hart van belijdende christenen niet voorbij. Ook op hun verlangens heeft de wereld van geld en goed invloed. En daarmee zijn de CBS-cijfers meteen een spiegel voor elke christen: waar gaat zijn verlangen naar uit en is aan zijn huishoudboekje en geefgedrag te zien Wie hij belijdt?