De cijfers liegen er niet om: in het Verenigd Koninkrijk heeft meer dan de helft van de Britten een prik tegen het coronavirus gehad. De meeste andere Europese landen komen amper verder dan twintig vaccinaties per honderd mensen. Het succes van de Britse vaccinatiecampagne heeft maandag een feestelijk gevolg gekregen. In Engeland zijn de coronaregels versoepeld; niet-essentiële winkels, terrassen, kappers, dierentuinen en sportscholen zijn weer open. In Schotland, Wales en Noord-Ierland gelden andere Covid-19-maatregelen, maar die wijken niet erg veel af van die in Engeland.

Het grote verschil tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie valt niet te ontkennen. Een pijnlijk beeld voor Brussel, maar voor Londen een geslaagde kans om zich na de brexit als zelfstandige staat te bewijzen. De vaccinatiecampagne heeft echter feitelijk vrijwel niets met het Britse vertrek uit de EU te maken.

De Britten hadden ook binnen de Unie de mogelijkheid gehad om via een nationale spoedprocedure de coronavaccins sneller voor zichzelf goed te keuren. Verschillende EU-lidstaten hebben dat ook op eigen houtje gedaan. Dat gebeurde echter wel later dan het Verenigd Koninkrijk dat deed, pas nadat duidelijk was geworden dat het gezamenlijk kopen van coronavaccins op Europees niveau trager verliep.

Verplichting

Daarnaast had het Verenigd Koninkrijk als EU-lidstaat zelf vaccins kunnen kopen of kunnen investeren in onderzoek, net als het nu deed. Meerdere Europese lidstaten hebben zelf vaccins geregeld uit bijvoorbeeld Rusland of China. Wel zou het mogelijk zijn geweest dat de Britten als EU-lid meer de druk zouden hebben gevoeld om in Europees verband samen te werken, maar een verplichting was dat echter niet. De brexit veranderde feitelijk dus niets aan de mogelijkheden van het land om de vaccinatiecampagne te laten slagen.

Er wordt door critici juist op gewezen dat door de brexit het Verenigd Koninkrijk een kwetsbaardere positie heeft tijdens de coronapandemie. Zo stelde de Unie een exportverbod in voor farmaceutische bedrijven die coronavaccins naar niet-Europese lidstaten willen verzenden maar ondertussen niet de beloofde leveringen aan EU-landen bezorgen. Als gevolg van de brexit is het nu mogelijk dat vaccins vanaf het Europese vasteland geen toestemming krijgen om naar de Britten te vertrekken.

Onrustig

Het succes van het vaccineren van Britse burgers leidt bovendien af van de problemen die de brexit opleverde. Het is bijvoorbeeld al weken onrustig in Noord-Ierland, hoewel het na het overlijden van prins Philip afgelopen weekend relatief rustig was. Een van de redenen voor de onrust is dat er vanwege het vertrek van het land uit de EU sinds januari grenscontroles zijn tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk. Een grens tussen EU-lidstaat Ierland en de Britse buurman Noord-Ierland is niet mogelijk vanwege de historische gevoeligheid daarvan.

Het probleem is echter dat pro-Britse loyalisten in Noord-Ierland zich nu afgesneden voelen van Groot-Brittannië en daar zeer ontevreden over zijn. De Ierse nationalisten in Noord-Ierland zien het juist als een stap in de goede richting: meer eenheid met Ierland. Die spanningen onder de bevolking leidde de afgelopen tijd tot vurige conflicten.

Daarnaast heeft de Britse regering in Londen kopzorgen over mensen in Schotland die onafhankelijkheid eisen. De Schotse parlementsverkiezingen begin mei zal uitwijzen wat de volgende stappen op dat gebied zijn. Ondertussen moet Londen de versoepeling van de coronamaatregelen in het land in goede banen proberen te leiden.