Bij de voordeur van een restaurant in het centrum van Jeruzalem vraagt een serveerster vriendelijk: „Ben u ingeënt? Hebt u de groen pas?” Een collega, die de bestelling opneemt, vraagt er opnieuw om.

Het is overal de regel, sinds de regering begin maart de horeca opende voor houders van de groene pas. Het betekent echter niet dat alles in de restaurants weer terug bij het oude is. In een restaurant in de wijk German Colony staan de tafels conform voorschrift nog altijd twee meter van elkaar. Klanten en personeelsleden dragen een mondkapje. Wie eet of drinkt, doet het af.

Als twee moeders met hun gillende kinderen binnenlopen, verzoekt het personeel hen direct weer naar buiten te gaan. Kinderen hebben het coronavaccin namelijk nog niet ontvangen. Twee jonge vrouwen die nog niet zijn ingeënt, krijgen het verzoek op het terras te gaan zitten.

Voorzichtig

De extra vrijheden voor bezitters van een groen paspoort gelden in Israël niet voor een kleine groep geprivilegieerden. De meeste Israëliërs zijn inmiddels gevaccineerd en komen dus voor een groene pas in aanmerking.

Niet iedereen blijkt daar al werk van te hebben gemaakt. „Ik heb nog niet nagedacht over de groene pas”, zegt de gepensioneerde Jeruzalemse Rivka Shein,. „Maar ik heb het vaccinatiebewijs in mijn telefoon. Ik weet niet hoe dat in de praktijk zal gaan. Ik denk dat het me meer tijd gaat kosten ergens naar binnen te mogen.”

Ze blijft overigens erg voorzichtig. „Ik blijf veel binnen. Het aantal besmettingen is nog steeds hoog. Ik was uitgenodigd voor een lezing, maar heb ervoor gekozen online mee te kijken. Een deel van de aanwezigen bleek overigens nog wel een mondkapje op te hebben.”

Vrijheid

In Tel Aviv genieten de meeste mensen van de terugkeer naar het gewone leven. „Veel restaurants zijn hier een maand vooruit geboekt”, zegt Naomi Sakakibara. Ze gaat na de Pesachvakantie weer aan het werk als leer- en ontwikkelingsmanager in Jaffa.

Ook zij heeft de groene pas in haar mobiel, maar die nog niet gebruikt. „Het is goed te weten dat ik de vrijheid heb om naar plekken te gaan waar veel mensen bij elkaar zijn.” Ze benadrukt dat niet-gevaccineerden niet uitgesloten zijn van alle activiteiten. Ook zij mogen naar het restaurant, maar moeten dan op het terras zitten. Vliegen mogen ze bijvoorbeeld ook, als ze maar kunnen aantonen dat ze geen corona hebben.

Sakakibara vindt het niet oneerlijk dat mensen zonder vaccin minder vrijheden hebben. „De regering dwingt niemand het vaccin te nemen. De consequentie is echter wel dat mensen bepaalde privileges verliezen. Maar daar kiezen ze zelf voor. Dit is een kwestie van openbare veiligheid. Als je auto wilt rijden, moet je je ook aan bepaalde regels houden.”

Ilana Stein is blij met de groene pas. Ze is net terug van vakantie in de woestijn met dertig personen, wat nu weer mogelijk is voor mensen die zijn ingeënt of mensen met een negatieve coronatest.

„Beleidsmakers moeten rekening houden met verschillende waarden”, vindt zij. „Je hebt de waarde van het menselijk leven. Het is maar heel weinig landen gelukt de pandemie te beteugelen zonder vaccin. Ons is het niet gelukt. Er is ook de waarde van de mogelijkheid een inkomen te hebben. Theaters, sportcomplexen en fitnesszalen moeten weer open. Niet alleen voor de burgers, maar ook voor de eigenaars en werknemers, die nu al zo lang werkloos zijn.”

Gezondheid

De Armeense tuinman Albert Donigian in de Oude Stad van Jeruzalem kreeg van zijn zorgverzekeraar een inentingsbewijs en van het ministerie van Gezondheid het groene paspoort voor in zijn mobiel. „Ik kan het altijd laten zien als erom wordt gevraagd”, zegt hij. „Maar dat is tot nu toe niet gebeurd. Ik zou graag zien dat ze erom vragen als er veel mensen bij elkaar zijn. Het is voor ieders eigen bestwil.”

Hij ziet ook onder de Arabieren in de Oude Stad een grote bereidheid tot vaccinatie. „De Arabieren die in de Joodse sector werken, merken dat hun werkgevers vragen of ze gevaccineerd zijn. Ze willen hun werk niet verliezen. Ze zien ook wat er gebeurt op de Westelijke Jordaanoever, waar velen bezwijken aan Covid-19.”