Planten en afvoer van regenwater onder de oprit
Wateroverlast bij stortbuien, zomerse hitte in steden en achteruithollende biodiversiteit – steeds meer mensen maken zich er zorgen over en komen in actie. De gemeente Groningen had onlangs een primeur met groene opritten in het kader van Operatie Steenbreek.
De februarizon verdwijnt juist achter een wolkendek, maar hovenier Arjan Sikkema werkt in z’n T-shirt. Het is dan ook ongewoon warm voor de tijd van het jaar. Is het een voorbode van weer een warme zomer? Wat het ook wordt, de warme zomers van de afgelopen jaren hebben er wel aan meegewerkt dat hij nu betonbandjes aan het plaatsen is in een nieuwbouwbuurt in Groningen Korrewegwijk.
Drie vrouwen kijken toe: bewoonster Leonie van Dijk, gemeentebeleidsmedewerker Yvette van Dijk (geen familie) en tuinadviseur Rixt van Gosliga, die de gemeente op het idee heeft gebracht, meegedacht heeft over het ontwerp en al vanaf het begin betrokken is bij Operatie Steenbreek.
Het begon in 2014 met een initiatief van Groningse en Wageningse onderzoekers, dat uitgroeide tot een stichting met de veelzeggende naam Steenbreek. De stichting werkt samen met allerlei andere groene organisaties en is inmiddels actief in 160 gemeenten, bij provincies en waterschappen. Het doel is eenvoudig: minder verharding, meer groen. De aanpak verschilt per gemeente; in de stad Groningen worden acties door de gemeente zelf georganiseerd.
Dit jaar gaat Groningen het opnemen tegen Leeuwarden in een wedstrijd ”stenen wippen”: welke stad kan in een paar maanden tijd de meeste bestrating vervangen door tuin? Door deelname van de twee noordelijke steden krijgt de aloude rivaliteit tussen Groningen en Friesland een nieuwe dimensie.
Groningen trekt de komende vijf jaar 24 miljoen euro uit om de gemeente te vergroenen en beter bestand te maken tegen een veranderend klimaat met steeds extremere weersomstandigheden.
Koeler
Onderdeel van de aanpak is proefproject ”Groene opritten”. „Veel inwoners kiezen ervoor hun tuinpad volledig te bestraten en als oprit voor hun auto te gebruiken”, laat wethouder Glimina Chakor (Groen en Klimaatadaptatie), die er vandaag niet bij kan zijn, weten. „Dat kan ook anders, door te kiezen voor groene bestrating. Bij hevige regenbuien kan het water beter weg en bovendien is groen in de zomer veel koeler dan steen.”
De aanleiding voor de klus van de in Friesland wonende Groninger Sikkema was een oproep van de gemeente aan inwoners om zich aan te melden voor gratis vergroening van de oprit, vertelt Yvette van Dijk, die het proefproject coördineert. „Er kwamen negentig aanmeldingen. Kijkend naar waar het het meest nodig was, wat de motivatie van de aanmelders was en naar diversiteit in ontwerpen, hebben we de tien gelukkigen uitgekozen. Dit is de eerste. Het mooie aan deze aanmelding was dat het van twee buren samen kwam.”
Gemotiveerd voor vergroening zijn ze ook, in elk geval Leonie van Dijk. „Toen mijn man en ik dit huis zes jaar geleden kochten werd het opgeleverd met een grote modderbak voor de deur. Het was niet de bedoeling daar tuin van te maken, maar een parkeerplek voor de auto. Dus dachten we praktisch: bestraten.” Dat gebeurde, maar al dat steen bleek in de zomer flink wat warmte uit te stralen. Alleen een klein hoekje werd tuin.
„Er is ook een parkeerprobleem in de stad”, licht Yvette van Dijk toe. „Daarnaast zat achter de wijk beleid van twintig jaar geleden, terwijl we pas zo’n tien jaar een groener beleid volgen.” Ook voor de inwoners begint groen echt te leven, merkt ze.
Vreemde larfjes
Bewoonster Leonie van Dijk: „Nu willen we graag meer groen en biodiversiteit.” De verandering kwam mede dankzij haar kinderen, die op een school zitten waar veel aandacht is voor de natuur. „Er is een moestuin en er worden bloemen gezaaid voor vlinders en bijen. Nu zaaien wij in de achtertuin ook elk voorjaar bloemen, hebben we een insectenhotel en vorig jaar ontdekten we vreemde larfjes in de klimop, die bleken uit te groeien tot lieveheersbeestjes.” Zo is de achtertuin meteen een oefentuin voor de kinderen om de beestjes te leren herkennen. Nu de voortuin nog.
„Een klimaatadaptieve oprit aanleggen kan overal waar voor het huis geparkeerd mag worden. Dat hoeft niet luxe,” zegt tuinadviseur Van Gosliga. „Maar het wordt wel luxe,” reageert de hovenier. Vakkundig legt hij de betonbanden in evenwijdige lijnen van huis naar straat. Voor beide woningen komen twee sporen voor de autobanden. Die worden opgevuld met perziksteen. Een zak vol stukken perzikpit staat al klaar. „Het is stevig en toch kan het water erin wegzakken.” Mocht er ooit onkruid tussen opschieten, dan wordt het nog groen ook. Voor extra stevigheid komen er verspreide klinkers tussen.
In de tussenliggende stroken komen laagblijvende planten. Welke dat worden is nog niet zeker, maar anders dan steeds meer vakgenoten, die vooral goed zijn in straatwerk maar geen groene opleiding hebben gevolgd, kent Sikkema zijn planten. Dat geldt ook voor Van Gosliga. Dus met de planten van de klimaatadaptieve oprit van familie Van Dijk gaat het helemaal goed komen.
