Wie de VVD-kandidatenlijst van boven naar beneden bekijkt, vindt op plek 13 de eerste nieuwkomer: Queeny Rajkowksi (32). Ze werkt bij een onlinetechnologiebedrijf en was gemeenteraadslid in Utrecht. In de Tweede Kamer wil ze beleid maken dat wat oplevert in de praktijk. „Tijd en geld kun je maar één keer besteden. Te vaak zie je dat er een duur onderzoeksbureau wordt ingehuurd om te bepalen waar extra geld voor bijvoorbeeld een probleemwijk naartoe moet. Terwijl mensen in die wijken zelf heel goed weten wat ze nodig hebben.”

Die focus op efficiëntie neemt ze mee uit het bedrijfsleven. „Als ik donderdag naar Den Haag ga om me aan te melden moet ik allerlei papieren meenemen, zoals een geprinte versie van mijn cv. Misschien is er een logische reden voor, maar nu denk ik vooral: dat moet toch makkelijker kunnen.”

Ook Senna Maatoug (31) wil als GroenLinks-Kamerlid vooral wegblijven van stroperige besluitvorming. „Al mijn energie moet gaan zitten in concrete zaken.” De nummer 5 op de lijst is beleidseconoom en werkte als ambtenaar bij de ministeries voor Financiën en Sociale Zaken. Nu wil ze zaken als klimaatverandering en sociale ongelijkheid aanpakken met ideeën die „voorbij de politieke waan van de dag” gaan.

„Er wordt zoveel over poppetjes gepraat in Den Haag, zo van ‘die persoon zei vandaag dit’ of ‘dat was heel krachtig’. Maar als er geen daden achter je uitspraken zitten hebben mensen dat door. Er is een enorme behoefte aan eerlijke politiek.”

Dat vindt ook Derk Boswijk, nummer 14 op de kandidatenlijst van het CDA. Het contact met de praktijk is voor hem de kern van wat hij wil als volksvertegenwoordiger. Boswijk (31) heeft een mbo-diploma en is ondernemer in de bouw. „Meer dan 90 procent van de Kamerleden is theoretisch opgeleid. Veel beleid houdt daarom meer rekening met hen dan met praktisch geschoolde mensen. Dat moet anders.”

Politici onderschatten volgens Boswijk de invloed van opleidingsniveau op hoe succesvol mensen worden in het leven. „Maar het verband tussen opleiding en bijvoorbeeld inkomen is groot. En neem dan het klimaatbeleid: mensen die geen geld hebben om zonnepanelen aan te schaffen, worden zenuwachtig van de energietransitie. Daarom stemmen ze maar op een partij die niets voor het klimaat wil doen. Dat is zonde.”

Als Boswijk Kamerlid wordt, wil ook hij ervoor waken in een „Haagse bubbel” te belanden. „Mijn 06 staat op mijn verkiezingsflyers. Ik wil altijd bereikbaar zijn voor mensen en met hen in gesprek blijven over wat ze belangrijk vinden.”