Kerk & religie

Gedenksteen Joodse begraafplaats Dordrecht teruggevonden

Bij bodemsaneringswerk op de plek van de eerste Joodse begraafplaats op de Hoogt in Dordrecht is een stichtingssteen uit 1738 teruggevonden. Geprobeerd wordt de steen te restaureren en terug te plaatsen.

A. M. Alblas
10 March 2021 17:53
De gevonden gedenksteen op de Dordtse Joodse begraafplaats bevat een Bijbeltekst uit Deuteronomium. beeld Stolpersteine
De gevonden gedenksteen op de Dordtse Joodse begraafplaats bevat een Bijbeltekst uit Deuteronomium. beeld Stolpersteine

Waar nu het parkeerterrein van Hotel Dordrecht is, bevond zich vanaf 1737 de eerste Joodse begraafplaats. Deze begraafplaats werd in 1871 opgeheven. Aan de Achterweg –nu Nieuweweg– werd een nieuwe geopend.

Op de plek van de oude begraafplaats werd in 1958 een garage gebouwd. Eerst werden onder toezicht van het opperrabbinaat de doden opgegraven, althans de stoffelijk overschotten die niet al te diep lagen, en overgebracht naar de Achterweg. Dieper gelegen graven bleven onaangeroerd.

Afgegraven

In 1996 werd op de Hoogt vervuilde grond afgegraven. Opnieuw kwamen er overblijfselen tevoorschijn die in 1958 over het hoofd waren gezien. Die werden herbegraven op de Joodse begraafplaats in Strijen.

In maart 2020 was op de Hoogt nog eens een milieusanering nodig. Daarbij was de consul-beheerder van Joodse begraafplaatsen, Eduard Huisman, aanwezig. Zijn aanwezigheid berustte op een afspraak tussen de gemeente Dordrecht en het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap.

Letters

Huisman ontdekte bij afgravingen beschadigde stukken granieten steen. Nadat die waren afgeborsteld werden Hebreeuwse letters zichtbaar. Op de steen was het (Joodse) jaartal 5498 te lezen, ofwel 1738, het jaar waarin de begraafplaats aan de Hoogt in gebruik werd genomen.

De bovenste regel op de steen heeft rabbijn Shimon Evers uit Amersfoort ontcijferd. Het bevat een passage uit de Thoratekst Deuteronomium 32:39: „Ik dood en laat leven, Ik sla wonden en genees ze en niemand ontsnapt aan Mijn macht.” Onder deze passage is te lezen: De eerste steen is gelegd door onze leraar de rabbijn meneer Leb Shlis de eerste.

Er worden pogingen ondernomen de gedenksteen te restaureren en terug te plaatsen zo dicht mogelijk bij de plek waar de steen oorspronkelijk heeft gezeten.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer