De eigenaar van Dependens is in zijn sector een vreemde eend in de bijt. Hij heeft in eerste instantie geen winstoogmerk. Prioriteit heeft het dienen van God en de naaste, met respect voor de schepping. „Wat we als mensheid nu doen is de aarde uitputten. We zijn verkeerd bezig. Daarnaast: geloof en omgaan met de natuur moeten parallel aan elkaar lopen. In onze gezindte zijn we te materialistisch geworden. Dat er onkruid groeit op mijn kwekerij is het gevolg van mijn zonde. En dat kunnen we niet wegpoetsen met chemische bestrijdingsmiddelen. Ik geloof niet dat God deze aarde gemaakt heeft om die te laten vergiftigen.”

De motivatie van de Betuwse ondernemer om met zijn kwekerij duurzaam te ondernemen blijkt niet alleen uit de bedrijfsnaam Dependens (afhankelijkheid), maar is vooral zichtbaar in de bedrijfsvoering. Het uiteindelijke doel is een circulaire kwekerij die volledig energieneutraal, maar ook op andere kweekgebieden zelfvoorzienend is en zo in evenwicht met de schepping. Aardig detail: „Het onderschrift van onze kwekerij is: we grow for You. Het valt vrijwel niemand op dat we ”You” met een hoofdletter schrijven.”

Bijna failliet

Nadat de kwekerij in Bennekom in 2007 officieel het stempel ”biologisch” kreeg („in feite waren we dat toen al drie jaar”), brak er een moeilijke periode aan. „Omdat overheden verplicht waren vanaf 2010 duurzaam in te kopen, dachten wij daar wel op te kunnen meeliften. Dat viel flink tegen. Er was internationaal een financiële crisis en weinig belangstelling voor biologische groenproducten. In 2011 heb ik al mijn personeel moeten ontslaan en dreigde de bank –de smerigste instelling die er bestaat– alles in beslag te nemen. Dat werd voorkomen door een bevriende financier. Wonderlijk genoeg vonden alle medewerkers binnen twee weken een nieuwe baan.”

Een ander opmerkelijk feit is dat schuldeisers nooit beslag hebben laten leggen op de inboedel en opstallen. Dat zorgde voor financiële ruimte om door te gaan met de kwekerij. Om voor de zwakkeren in de samenleving wat te kunnen betekenen, probeerde de Betuwse ondernemer om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. „Ik ben erachter gekomen dat gemeenten, ondanks mooie verklaringen naar buiten toe, hierin alleen maar tegenwerken. Inmiddels heb ik via allerlei initiatieven nu zo’n vijftien mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk. Het geeft veel geregel en we maken van alles mee, maar ze zijn wel op mijn weg geplaatst. We moeten leren anders naar onze naaste te kijken, zoals Christus dat ook deed.”

Potgrond

Dependens gebruikt geen kunstmest, geen bestrijdingsmiddelen en geen potgrond. Dat laatste is eigenlijk onmisbaar, en daarom maakt Huiberts die zelf. En daar begint de volgende en niet minst belangrijke stap naar een circulaire teelt. „De meeste collega’s van de biokweker gebruiken potgrond uit afgegraven natuurgebieden in Estland en Letland. Voordeel van die grond: het is dood materiaal en dus volledig vanachter de computer te beïnvloeden, maar bepaald duurzaam is het niet. Ik gebruik daarom blad van de gemeente Wageningen. Ze komen hier zo’n 1500 kuub per jaar brengen.”

Composteren is een proces waarvoor water en zuurstof nodig zijn. Bij compostering komt warmte vrij. In het midden van een berg compost kan de temperatuur oplopen tot wel 90 graden. Deze ontdekking bracht de inventieve Betuwnaar op het idee om ‘waterslangen’ voor het verwarmen van zijn tunnels en kantoor door de bladhoop te laten lopen. „We hebben nu een hekwerk gemaakt van betongaas met daar tegenaan etyleenslangen waar water door loopt. Van de bladeren maken we een soort dijk tegen het gaas aan, zodat de slangen zich precies in het midden –de warmste plek– bevinden. In deze vorm kan er beter zuurstof bij dan als we alles op een hoop gooien.”

Cirkel rond

Omdat het koude water wordt opgewarmd door de composthoop, wordt er ook energie onttrokken aan het proces van composteren, waardoor het proces van blad tot potgrond vertraging oploopt. Om die reden wordt de afvalberg ieder jaar omgezet naar een volgend hekwerk met hetzelfde systeem. Verse lucht en water zorgen ervoor dat het verteringsproces zo ongehinderd doorgaat. Na het derde jaar is er dan bruikbare potgrond. „Je krijg zo drie jaar achter elkaar energie van hetzelfde boomblaadje. Met de bladcompost kweken wij weer nieuwe planten, die we vervolgens leveren aan de gemeente Wageningen. En zo is de cirkel rond.”

Omdat het energiewinningsproject op dit moment nog niet in bedrijf is, ontbreken cijfers en kan Huiberts niet aangeven hoeveel MWh aan warmte dit jaarlijks naar verwachting oplevert.

De ‘gratis’ energie –het materiaal kost Huiberts ongeveer 1500 euro– wil de kweker gebruiken voor het verwarmen van twee van zijn vier kweektunnels, een kleine kas en zijn kantoor. De ‘trage’ compostering past bij het kweekprincipe van Dependens. „We jagen onze bomen, struiken en planten niet op, maar geven ze de tijd om te groeien. Daar worden ze ook sterker van.”