Vier wielen bewegen op en neer als W. van den Broek geruisloos de ”Stairmobil” met daarop de zware wasmachine over de trap naar boven loodst. Een extra wieltje aan de zijkant zorgt ervoor dat er geen ongelukken gebeuren en dat het tilapparaat precies op de juiste momenten halt houdt.

De witgoedhandelaar uit Boekel heeft de Stairmobil zelf bedacht, nadat hij in zijn bedrijf was geconfronteerd met de zoveelste werknemer met rugklachten. „Het onderstel is afkomstig van een mechanische rolstoel. Dat was veilig en die schommelt nauwelijks”, aldus de Brabander, die het vernuftige systeem verder verfijnde. Hij heeft er 25 van verkocht. Aan een vervoerder van kopieerapparaten, een witgoedketen en een bedrijf dat sigarettenautomaten plaatst. „Die moeten met die dingen van 115 kilo per stuk in allerlei horecagelegenheden trapje op, trapje af.”

Een echte doorbraak heeft echter op zich laten wachten. Of dat aan de prijs ligt, weet Van den Broek niet. „Die bedraagt ongeveer 6500 euro. Dat is niet goedkoop, maar je kunt er veel mee.” Hij denkt dat het uitblijven van een massale aankoop eveneens te maken heeft met het ontbreken van de verplichting om dergelijke zware zaken mechanisch te verplaatsen. „Voor jou twee anderen, is vaak de gedachte wanneer iemand klaagt over zijn rug en het gewicht.”

In het MECC toonde een twintigtal bedrijven vrijdag hun oplossingen voor tillen, duwen en trekken. Niet alleen binnen, want voor de deur staan Hanenberg Materieel (Nistelrode) en Ahlmann (Ammerzoden). Beide bedrijven zijn actief in de stratenmakersbranche. Grote en kleine tegeltillers, gereedschap om een klinker uit een strak gelegde straat te trekken, tegelknijpers, tilhulpen voor zware betonbanden en zelfs een complete stratenmakermachine strijden om de aandacht.

Hoewel verschillende vindingen al enkele jaren verkrijgbaar zijn, moet 80 procent van de markt nog beslissen, weet M. F. Franken van Ahlmann. „Soms gaat het met machines net iets langzamer en dat scheelt 5 of 10 procent op de prijs. Dat is voor een kleine aannemer net genoeg om te beslissen het toch maar met de hand te laten doen. Ze vergeten hoe duur arbeidsverzuim is.”

De beide bedrijven mikken nu vooral op bestekken van sommige gemeenten en andere opdrachtgevers waarin het gebruik van gezonder materiaal verplicht wordt gesteld. Belangrijk vindt Hanenberg de houding van de stratenmaker. „Die heeft vaak faalangst bij het gebruik van machines en valt dan terug op zijn hamer en twee knielappen.”

Het is een beeld dat aanwezigen uit andere sectoren beamen. „Er is een cultuuromslag nodig”, zegt P. Krijnsen van ’t Tilcentrum uit Nunspeet. Dat kost tijd, denkt hij. Zijn bedrijf vervaardigt hulpmiddelen voor werkers in de zorg. „Het heeft vijftien jaar geduurd voordat de tillift gemeengoed was. Die was ontwikkeld om rugproblemen bij vrouwen te voorkomen. Maar het gebruik ervan heeft door allerlei draaibewegingen vervolgens weer geleid tot nek- en schouderklachten.”

In het MECC toont Krijnsen daarom de elektrische tillift, die een zorgbehoeftige moeiteloos uit bed haalt en verplaatst. De mantelzorger of verpleegkundige bedient het apparaat met een joystick. De kosten, een slordige 9000 euro, worden -mits men aan de eisen voldoet- vergoed door de gemeente. Maar men moet het wel weten. En willen.

’t Tilcentrum maakt van de gelegenheid gebruik om enkele andere snufjes te tonen. Trots wijst Krijnsen op een matras die met één druk op de knop met behulp van lucht omhoogkomt tot de gewenste hoogte. „Dan heb je niet direct een duur hoog-laagbed nodig.” Met het ministerie praat hij ook over het promoten van een washandjessysteem dat een uitgebreide wasbeurt overbodig maakt. De weggooiwashandjes worden in de magnetron opgewarmd, reinigen het lichaam en laten direct een verzorgende lotion achter. Een wasbeurt in de thuiszorg wordt teruggebracht van 24 naar 6 minuten. Wassen zonder water.

Een groot voorstander van het gebruik van de betere technieken is de directeur van de Arbeidsinspectie, dr. J. J. M. Uijlenbroek. De Arbeidsinspectie houdt de stand van de techniek nauwlettend in de gaten. Die speelt een belangrijke rol bij de beoordeling van het al dan niet overtreden van de regels. „Tussen de 30 en de 40 procent van alle ziekteverzuim heeft te maken met rugklachten die uit verkeerd of te zwaar tillen, duwen en trekken ontstaan. En dat is niet nodig, want met de huidige stand van de techniek kan tillen vrijwel geheel worden voorkomen.”