Verontwaardigd. Dat is SIRE-directeur Lucy van der Helm als ze bedenkt dat in een rijk land als Nederland zoveel kinderen in armoede opgroeien. Zo’n 1 op de 13 kinderen in Nederland leeft in armoede. Daar is sprake van als het inkomen bij een eenoudergezin met twee minderjarige kinderen onder de 1660 euro ligt en bij een tweeoudergezin met twee minderjarige kinderen onder de 2080 euro. Met name in de grote steden is veel armoede te vinden: Rotterdam voert met 14,5 procent van de inwoners onder de armoedegrens de lijst aan.

Met de campagne ”Laten we het dáár eens over hebben” vraagt SIRE vanaf vrijdag onder meer op radio, tv, in dagbladen, buiten en op sociale media aandacht voor armoede onder kinderen. Want leven onder de bestaansgrens heeft een „gigantische” impact, zegt Van der Helm. „Kinderen groeien op in stress, voelen zich buitengesloten, kunnen niet meedoen met hun klasgenootjes. Ze jokken dat ze geen zin hebben in een feestje, terwijl ze eigenlijk geen geld hebben voor een cadeau.” Bovendien heeft een kind dat opgroeit in armoede grotere kans zelf ook weer in armoede terecht te komen. „Daar waar je wieg staat, bepaalt waar je naar school gaat. Heb je geen ondersteunende ouders, dan heeft dit ook effect op de schoolprestaties. Een in potentie slim kind kan daardoor buiten de boot vallen.”

Oorzaken van armoede zijn in de politiek en de bureaucratie te zoeken, zegt Van der Helm. „Dit onderwerp heeft politiek gezien geen prioriteit. Kinderen hebben geen stem. Daarnaast is het voor mensen niet te doen om uit te zoeken waar ze allemaal recht op hebben en wat de regels zijn.

Kijk bijvoorbeeld naar de huurtoeslag. Om die aan te kunnen vragen, moet je de taal beheersen en met internet om kunnen gaan. Veel mensen kunnen dat niet. Bovendien schamen ze zich ervoor dat ze arm zijn.”

Lees ook

Armoede door corona: geen geld voor nieuwe kinderkleding

Werkloosheid

Ten onrechte wordt vaak gedacht dat armoede alleen ouders treft die in de bijstand zitten. Zo’n 40 procent van de ouders van kinderen in armoede heeft een baan, maar verdient te weinig om het gezin te onderhouden. En zo zijn er meer vooroordelen, signaleert Van der Helm. „Het zou je eigen schuld zijn dat je in de armoede komt. Als je je best doet in Nederland, dan kun je het maken, is de gedachte. Veel mensen zijn echter door pech in de armoede terechtgekomen. Een scheiding, ziekte, het overlijden van de kostwinner. Dat realiseren mensen zich niet zo.”

Ingrijpen is nu nodig, vindt SIRE. Als er niets verandert, zal het probleem alleen maar groter worden. Het Sociaal en Cultureel Planbureau berekende dat de armoede de komende jaren met 28 procent toeneemt, als gevolg van versobering van de bijstand. Van der Helm: „Daarbovenop komen de gevolgen van de coronacrisis. In het ergste geval stijgt de werkloosheid van 3 naar 8 procent. Gigantisch. Nu zijn er nog steunmaatregelen, daarna komt er een tsunami van werkloosheid.”

Taboe

Voor een oplossing kijkt Van der Helm allereerst naar de politiek. „Zorg voor een fatsoenlijk bestaansminimum voor werkende ouders met kinderen.” En wat burgers aan dit probleem kunnen doen? „Er zijn genoeg hulporganisaties in Nederland die goede dingen doen voor kinderen die in armoede leven. Maar belangrijker nog: kijk zelf om je heen en vang signalen van armoede op. Ongeveer 70 procent van de Nederlanders kent geen mensen die in armoede leven. Ga eens kijken wat je kunt doen in je buurt. Juist vanwege de schaamte is het belangrijk over dit onderwerp te praten. Als het taboe eraf gaat, is dat het begin van de oplossing.”