”Gij zult niet doden” mag niet op gevel
Een kunstwerk met daarop het bijbelse gebod ”Gij zult niet doden” heeft in Rotterdam tot opschudding geleid. Op last van de politie is de tekst verwijderd. De PvdA reageert verontwaardigd, de fractie van ChristenUnie/SGP toont begrip. „Laten we de vrijheid van meningsuiting niet verabsoluteren”, aldus woordvoerder Arthur Vlaardingerbroek.
Kunstenaar Chris Ripken bracht het zesde gebod woensdag aan op de gevel van zijn atelier in Rotterdam-Noord. Hij wilde op die manier uiting geven aan zijn gevoelens na de moord op Theo van Gogh. Ripken had al een muurschildering met daarop een engel die boven de wereld zweeft. De kunstenaar besloot er in grote, zwarte letters het gebod ”Gij zult niet doden” overheen te schrijven.
In de hoek van zijn kunstwerk plaatste Ripken de datum ”02-11-04”, de dag waarop Van Gogh om het leven werd gebracht. „Het is vervelend dat ik meesurf op deze rioolgolf, maar toen ik van mijn zoon hoorde dat Van Gogh was gedood, had ik een enorme drang iets te doen. Ik heb toen de tekst geschilderd. Het is voor het eerst dat ik de tekst gebruikte”, aldus Ripken.
Een buurtagent zag de tekst woensdag en besloot in overleg met de burgemeester het gebod te verwijderen. Een 52-jarige man, werkzaam bij een lokaal tv-station, probeerde te verhinderen dat de schoonmakers van de gemeentelijke reinigingsdienst hun werk deden. Hij werd daarop aangehouden. De man kreeg een proces-verbaal.
Een politiewoordvoerder stelde donderdag dat het weghalen van de tekst past in de landelijke instructie aan agenten om kort na de moord op Van Gogh extra alert te zijn op mogelijke signalen van onrust en provocaties. „We werden attent gemaakt op de tekst op een muur. Die staat naast een moskee in de Insulindestraat. Normaal gesproken halen we zo’n tekst niet weg. Maar nu, nu er sprake is van een verscherpt politietoezicht, vinden we het beter om dat wel te doen.”
Ripken heeft weinig begrip voor het politieoptreden. „Ik ben er enorm van geschrokken. Het is heftig als een man wordt meegenomen die niet wil dat jouw tekst wordt weggehaald. Maar het heeft blijkbaar te maken met de gevoeligheid rond het thema waar Van Gogh mee bezig was. De politie wist wie het had gedaan en waar ik woon, maar ik heb ze niet gezien. Gij zult niet doden is wat mij betreft een absoluut neutrale spelregel. Als die al aanstoot geeft, weet ik het niet meer.”
Het verwijderen van het bijbelse gebod leidt in de Rotterdamse gemeenteraad tot onrust. Volgens PvdA-fractievoorzitter Bert Cremers is het „onaanvaardbaar als we onszelf beperkingen opleggen in het uiten van waarden die in onze maatschappij juist centraal staan.” Cremers heeft donderdag vragen gesteld over de kwestie aan burgemeester Opstelten, korpsbeheerder van de politie. Hij wil weten „wat er aanstootgevend kan zijn aan een van de Tien Geboden”. De PvdA’er wijst erop dat het zesde gebod „in alle culturen en religies een centrale plaats inneemt.”
Voorzitter Arthur Vlaardingerbroek van de ChristenUnie/SGP noemt de ophef over het kunstwerk in een reactie „overtrokken.” In een reactie zegt hij begrip te hebben voor de uiting van kunstenaar Chris Ripken. „Ik weet dat hij niet heeft willen provoceren. De man heeft goede contacten met Turken en Marokkanen in zijn buurt. Maar ik begrijp ook dat de politie het gezien tijdstip en plaats gewenst vindt dat de tekst van de muur wordt gehaald. De vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar laten we haar niet verabsoluteren.”