Te snel. Te langzaam. Te laks. Te streng. De Britse regering heeft het afgelopen jaar van alle mogelijke kanten veel kritiek op het coronabeleid te verwerken gekregen. Het land zat maandenlang in een rollercoaster, maar nu lijkt er duidelijkheid te komen.

Een vierstappenplan dat de Britse premier Boris Johnson begin deze week presenteerde, moet de Britten over iets meer dan een week uit de nationale lockdown loodsen. Johnson ziet het plan als een „reis op een eenrichtingsweg naar vrijheid.” Die vrijheid kan op 21 juni worden bereikt, wanneer volgens het voorstel alle beperkende maatregelen in het land weer zijn opgeheven.

Hobbels

Het pad dat de afgelopen maanden naar deze eenrichtingsweg is bewandeld, zat echter vol met hobbels. Toen het coronavirus in maart vorig jaar om zich heen begon te grijpen in Europa, besloot het Verenigd Koninkrijk –in tegenstelling tot een deel van de EU-lidstaten– niet een strenge lockdown in te voeren. Dat werd destijds door de Britse regering gezien als een ongegronde maatregel die geen steun vanuit de wetenschap kreeg. Het idee? Groepsimmuniteit is de oplossing.

Daar kwam veel kritiek op en het aantal besmettingen liep intussen flink op. Zo’n twee weken later, op 23 maart, kondigde Johnson toch de eerste lockdown aan. Ook daar was niet iedereen enthousiast over. Versoepelingen kwamen in de zomermaanden, toen het aantal coronabesmettingen weer afnam.

De vreugde daarover duurde echter niet al te lang, want in september drong het Scientific Advisory Group for Emergencies (SAGE) –een adviesgroep van wetenschappers die de Britse regering adviseert in noodsituaties– er bij Johnson op aan om weer een korte, strenge lockdown in te voeren. Hij weigerde.

De situatie dreigde uit de hand te lopen: het aantal besmettingen liep razendsnel op, ziekenhuizen meldden dat ze de situatie niet langer zouden volhouden. Johnson kondigde vervolgens voor november toch een tweede lockdown af. In december kwam er weer een einde aan die noodsituatie en Johnson beloofde dat mensen Kerst enigszins ‘normaal’ konden vieren. Maar ook dat plan viel in het water: tijdens Kerst kwam er geen verdere opheffing van beperkingen.

Waarschuwing

Sommigen, onder wie de leden van SAGE, vonden die keuze van de Britse regering niet ver genoeg gaan. Zij adviseerden juist om nog voor Kerst een derde lockdown in te voeren. Die kwam er ondanks waarschuwingen niet eind december, maar wel begin januari.

Ondertussen was het Verenigd Koninkrijk begin december begonnen met het vaccineren van zijn burgers. Het toenemend aantal gevaccineerden is volgens de regering in Londen één van de twee belangrijkste redenen waarom het land deze week definitieve versoepelingen durfde af te kondigen. De andere reden is omdat de Britten zich zo goed aan de maatregelen zouden houden.

Terwijl het land samen met Israël vooroploopt wat betreft vaccinatie en het versoepelen van de coronabeperkingen, is weer lang niet iedereen tevreden met de snelheid van de versoepelingen. Voor de een gaat het te snel, voor de ander te langzaam.

Neem bijvoorbeeld de Covid Recovery Group (CRG), bestaande uit Conservatieve parlementariërs die het niet eens zijn met de strenge maatregelen van hun ‘eigen’ regering. Ze legden na de bekendmaking van het vierstappenplan Johnson het vuur aan de schenen in het Lagerhuis. Eerder klonk vanuit deze groep ook al het dreigement dat als de premier het land niet snel uit de lockdown zou loodsen, zijn premierschap in het gevaar zou komen.

Johnson houdt nu echter voet bij stuk: dit plan wordt zo goed en kwaad als het kan gevolgd. Dat is vooralsnog pionierswerk, geen ander Europees land heeft al het grootschalig afschalen van coronamaatregelen afgekondigd.

De EU-leiders kwamen juist deze week bijeen om te bespreken hoe ze aan meer vaccins voor hun burgers kunnen komen. Tot nu toe verloopt de vaccinatie in de lidstaten allesbehalve soepel. Kritische vragen uit Brussel, vooral aan farmaceut AstraZeneca, waarom het leveren van vaccins aan de Britten wél goed gaat, worden beantwoord met: Zij regelden alles sneller dan jullie deden.