Online: Early adopter en afhaker
Een voormalige studiegenoot, nu een dertiger, was plots van Instagram verdwenen. Zoals de Britten zeggen: vanished into thin air. Hij was altijd het prototype van de Facebook- en Instagramgeneratie geweest. Met een brede lach had hij op ontelbare selfies staan shinen. En nu was hij foetsie.
Van tijd tot tijd komen sociale media negatief in het nieuws, gevolgd door een kleinere of grotere uittocht van gebruikers. Het gebeurde recent met WhatsApp, dat de banden aanhaalt met moederconcern Facebook. En zelfs LinkedIn, doorgaans van onbesproken gedrag, viel afkeuring ten deel. Het medium bleek kritische opinies over het coronabeleid erg voortvarend te verwijderen, ook als die kritiek niet van de eersten de besten kwam.
Het aantal gebruikers van sociale media neemt over de volle linie nog altijd toe. Echter: juist bij de jeugd valt een voorzichtige kentering waar te nemen. Het meest opvallend is de aanhoudende daling van het Facebookgebruik onder jongeren. Niet uit te sluiten valt dat zij het hooghouden van hun onlinereputatie moe worden en verlangen naar echtheid, nabijheid en privacy.
Het gebruik van nieuwe media kent een vertrouwd patroon. Voorop gaan de zogeheten early adopters. Dan volgt in fases de goegemeente en tot slot komt spuit elf, de achterblijver die ten langen leste zijn verzet staakt. Leeftijd speelt hierin niet langer een doorslaggevende rol: ook babyboomers zijn op en top digitaal vaardig. Bovendien drijft de coronatijd jong en oud in de open armen van internet, sociale media en de platformeconomie.
Als we op deze voet doorgaan, stelde Siemenstopman Joe Kaeser onlangs, is het straks „mogelijk belangrijker voor de wereld wie de baas wordt van Facebook, dan wie tot president van de VS is gekozen.” Facebook houdt het al ruim anderhalf decennium vol en er zijn geen tekenen dat het succes van het bedrijf tanende is. Kan er een verzadigingspunt worden bereikt, waarna de neergang inzet? Blijven gebruikers een platform altijd trouw?
De Netflixdocumentaire ”The Social Dilemma” en boeken zoals ”Indistractable” van Nir Eyal openen mensen meer en meer de ogen voor wat velen al wel bevroedden: dat wij onze privacy, rust en aandacht opofferen voor schijnbaar gratis gemak en oneindige verstrooiing. Bijkomende schade: de waarheid lijdt schipbreuk en nuance en onderling respect zijn ver te zoeken.
Het blijft gissen waarom de voormalige studiegenoot zo plots van sociale media verdween. Hem even een berichtje sturen om het na te vragen, gaat nu niet meer. Hij leve in vergetelheid.
