Kinderen thuis: ouders voor de rechter
Mieke en Monique Wind zijn op school volledig vastgelopen. Daarom krijgen ze nu thuisonderwijs. Vrijdag moeten hun ouders zich voor de rechtbank verantwoorden voor het ontduiken van de leerplicht. „Het zou echter geestelijke mishandeling zijn als we onze kinderen zouden terugsturen naar school.”
De onderwijsloopbaan van de beide meisjes verliep met horten en stoten. „Mieke, de oudste, was in groep 1 al niet gelukkig”, zegt hun vader. „Ze vertelde niets over school, vond geen aansluiting bij andere leerlingen en was banger dan normaal. Op school was ze een modelleerling; thuis haalde ze het bloed onder je nagels vandaan. Monique was juist erg dromerig. Wat er bij beiden aan schortte, had ik niet door. In de krant zag ik een kleine advertentie voor een IQ-test. Het was een vreemde aandrang, maar ik móést daarop reageren. Uit die test bleek dat ik hoogbegaafd ben. Dat verklaarde de rare schoolcarrière die ik zelf achter de rug heb. Het duurde geruime tijd voordat ik de problemen van de kinderen tot dezelfde oorzaak herleidde.”
Mieke werd van school gehaald omdat ze die niet versneld mocht doorlopen. „Ze zou er sociaal-emotioneel niet aan toe zijn. Maar dat kwam juist doordat ze zich niet gelukkig voelde. Op de volgende school sloeg ze een klas over en daarna kwam ze als 10-jarig kind op het vwo terecht. Ze vond haar medeleerlingen, die twee jaar ouder waren, echter domme kleuters. Het was ook een marteling dat ze dingen die ze snel doorhad, via allerlei omslachtige manieren moest oplossen. Zij zag ook allerlei verbanden, terwijl die in de klas niet werden gelegd. Het is nu eenmaal moeilijk om een deel van je hersens af te sluiten. Het wekte zo veel weerzin, dat ze de proefwerken niet goed kon maken en in de brugklas bleef zitten. Eén docent zei recht in ons gezicht dat we ons kind stukmaakten door haar zo vroeg naar de middelbare school te sturen.”
De familie Wind verhuisde van Hattem naar Heerhugowaard omdat er daar een klas voor hoogbegaafden was. „Onze dochters bloeiden er op, maar na een jaar werd de afdeling, ondanks een rechtszaak die de ouders tegen de school aanspanden, opgeheven. Het zou te duur zijn en de inspectie zou een vernietigend rapport hebben uitgebracht. Toen stonden we voor de keus: Terug naar het vwo? Het zou onze dochters opnieuw in een depressie kunnen brengen. En volgens de wet mag ik mijn kinderen niet lichamelijk of geestelijk mishandelen.”
Vorig jaar zomer meldde Wind de plaatselijke leerlingambtenaar dat hij zijn kinderen thuisonderwijs wilde geven. „Aanvankelijk was ze welwillend. Ze informeerde voor ons zelfs naar de mogelijkheden. Maar uiteindelijk koos ze er toch voor de letter van de wet te handhaven: leerplicht is in Nederland schoolplicht. Je kunt alleen ontheffing krijgen als er in de wijde omgeving geen school van je levensovertuiging is en als je die vrijstelling minstens een maand voor de vijfde verjaardag van het kind aanvraagt.”
Sinds kort is Wind bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Thuisonderwijs (NVvTO), die zo’n vijftig ouderparen telt. „Er zijn erbij die ontheffing krijgen omdat ze het holisme toegedaan zouden zijn. Dat wordt als richting erkend. Ik zou die omweg ook kunnen bewandelen, maar dan had ik het eerder moeten aanvragen. Het gaat ons erom dat we het beste voor onze kinderen moeten kunnen zoeken. Onze derde, Paul, is vijf. Hij zit nog op school, maar ik zie bij hem al hetzelfde gedragspatroon ontstaan: thuis niet te hanteren, afreageren van frustratie dus. ’k Zie ervan komen dat we hem straks ook thuisonderwijs moeten geven. Elders in het land gaan leerplichtambtenaren soms meer uit van het belang van het kind. Ook de rechtbanken trekken niet één lijn: de ene legt een boete van 250 euro op, de ander wil de zaak niet eens behandelen.”
Het eerste jaar mislukte het thuisonderwijs, zegt Wind onomwonden. „Mieke en Monique volgden een schriftelijke cursus. Beiden zijn door hun verleden echter een beetje allergisch voor schoolboeken geworden. Als ze hun huiswerk instuurden, kregen ze heel flauwe, schoolse reacties terug. Ook het geharrewar met de leerplichtambtenaar legde een druk op hen. Ze hebben al zo veel meegemaakt dat ze zelf niet in de publiciteit willen en de oudste gaat ook absoluut niet op de foto.”
Inmiddels is het tweede jaar van het thuisonderwijs in volle gang. „Met een nieuwe methode, waarbij ze het schoolse werken afwennen en vooral op zoek gaan naar hun eigen motivatie. Dat loopt beter. Maar het mag niet. Wij willen aandacht voor het feit dat de Nederlandse wetgeving je verplicht dingen te doen waar je kind ongelukkig van wordt.”